nummer 919, 13 november 2022
Dit nummer wordt gestuurd naar ongeveer 4800 adressen.
|
De WiskundE-brief is een digitale nieuwsbrief, gericht op wiskundedocenten in het voortgezet onderwijs,
met als doel om een snelle onderlinge uitwisseling van informatie en
meningen mogelijk te maken. De brief verschijnt buiten de schoolvakanties minstens
één keer per twee weken. Het abonnement is gratis.
Uw bijdragen aan de WiskundE-brief zijn welkom op het e-mailadres
van de redactie. Op de website van de WiskundE-brief
kunt u zich abonneren, vindt u alle voorwaarden en advertentietarieven en kunt u oude nummers nalezen.
|
Artikelen en bijdragen | | |
Verschenen | | |
Vacatures in het onderwijs | | |
Advertenties | | |
Even voorstellen! Een nieuw redactielid
Ik ben Marja van der Wind, 22 jaar oud en werkzaam als docent wiskunde op het Ichthus College in Veenendaal.
In reactie op de oproep tot versterking van de redactie in de vorige wiskundEbrief heb ik me enthousiast aangemeld.
Ik stel me kort voor.
Afgelopen augustus ben ik afgestudeerd in Econometrie en Operationele Research aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.
Eerder dit jaar rondde ik mijn lerarenopleiding af.
Sinds september werk ik als docent wiskunde op het Ichthus College en als data-scientist bij TIG in Deventer.
Voor TIG werk ik aan dashboards en andere datagedreven oplossingen voor onderwijsprofessionals zoals u en ik.
Op het Ichthus College in Veenendaal geef ik momenteel met veel plezier les aan 3 vwo, 4 vwo en 4 havo.
Wilt u mijn collega worden? Bekijk de advertentie verderop in deze Wiskund Ebrief. ;)
Mijn wiskundige interesses liggen vooral bij analyse, integraalrekening en algoritmen.
Mijn belangstelling in het onderwijs richt zich momenteel op leerdoelgericht werken en werkvormen die écht bij wiskunde passen.
Ik ben blij om naast twee ervaren redacteuren mee te mogen werken aan de Wiskund Ebrief.
Marja van der Wind
|
Taal en rekenen in het vizier
Het gaat niet goed en er moet meer landelijk getoetst worden.
Dit was de belangrijkste boodschap in de nieuwsflarden kort na het verschijnen van het rapport
Taal en rekenen in het vizier
van de Onderwijsraad.
Hieronder een poging om te achterhalen wat dit rapport kan betekenen voor het wiskundeonderwijs.
De onderbouwing dat het slecht gaat met rekenen en wiskunde bestaat grotendeels uit verwijzingen naar de bekende internationale onderzoeken, met name TIMSS en PISA (zie hierover bijvoorbeeld WiskundE-brief 859 en WiskundE-brief 879).
Nieuw is dat de Onderwijsraad benadrukt dat zij onvoldoende zicht heeft op ondermeer het rekenniveau van de leerlingen.
Dit heeft u al kunnen lezen in WiskundE-brief 904 als het gaat om het rekenniveau aan het eind van het basisonderwijs.
De Onderwijsraad trekt het breder en stelt dat ook in het voortgezet onderwijs het zicht op het niveau van rekenen/wiskunde onvoldoende is.
Dan gaat het vooral om rekenen, zoals dat in de referentienivaus wordt besproken, zo lijkt het.
In het verlengde daarvan adviseert de raad om aan het einde van de onderbouw (klas 2 of 3) en aan het eind van de bovenbouw een landelijke peiling te houden.
Het gaat, zoals voorzitter van de Onderwijsraad Edith Hooge uitdrukkelijk bevestigde in een bijeenkomst met de onderwijscommissie van de Tweede Kamer,
niet om een toets, maar om een peiling.
Relatie Wiskunde-Rekenen
Het rapport houdt een uitgebreid pleidooi voor een integrale aanpak van (taal en) rekenen.
Daarbij wordt bij diverse vakken op een gecoördineerde wijze aandacht besteed aan rekenen.
Naast wiskunde worden natuurkunde, scheikunde, aardrijkskunde en economie uitdrukkelijk genoemd.
Met instemming is verwezen naar het project vakoverstijgende rekenen (zie WiskundE-brief 916).
Opvallend is wel dat uitdrukkelijk gesteld wordt dat rekenen bij wiskunde onvoldoende aan de orde komt, ook in het examenprogramma.
"Rekenen is in het voortgezet onderwijs doorgaans geen apart schoolvak, en rekendoelen komen onvoldoende voor in de examenprogrammas wiskunde of andere vakken." |
Dit is opmerkelijk omdat nog geen vijf jaar geleden het ministerie en de NVvW in Een
nieuw perspectief voor rekenen in het voortgezet onderwijs tot de conclusie kwamen dat er voldoende reden was om aan te nemen
"... dat een leerling die het centraal examen wiskunde A, B of C voldoende gemaakt heeft, daarmee aantoont referentieniveau 3F te beheersen." |
Nu maakt de Onderwijsraad, mede op basis van
een eerder verschenen evaluatie
ook wel wat kritische opmerkingen over de bruikbaarheid van de referentieniveaus voor rekenen.
Maar vermoedelijk gaat het om een dieperliggend verschil in beoordeling.
Lerarenopleiding
Veel aandacht was er voor de aanbeveling om aan het eind van onder andere de tweedegraadsopleiding wiskunde een centrale toets af te nemen.
Zo'n toets zou moeten gaan over zowel de kennis en de eigen beheersing van taal en rekenen als over de vakinhoudelijke en vakdidactische kennis en vaardigheden.
Hierachter zit forse kritiek op de wijze waarop nu de studenten aan de lerarenopleiding hun bevoegdheid kunnen halen.
"Zo behaalt een aanzienlijk deel van de studenten een diploma, terwijl de lerarenopleiders hen qua eigen taal- en rekenvaardigheid alsmede
vakdidactische vaardigheden in taal- en rekenonderwijs op onderdelen niet startbekwaam achten." |
De onderbouwing van dit vrij vernietigende oordeel over de lerarenopleiding is voor de tweedegraadsopleidingen wiskunde mijns inziens nogal mager.
Op een door het Kohnstamm Instituut onder lerarenopleiders uitgezette enquête kwamen 9 reacties binnen.
Twee of drie 1) geënquêteerden wilden of konden geen oordeel geven.
Eén respondent was blijkbaar van mening dat bijna geen enkele student aan het eind van de opleiding startbekwaam was.
Twee oordeelden juist dat (bijna) iedereen startbekwaam was en de rest kwam uit op tussen de 40 en 80%.
Bij de onderwerpen meetkunde en kansberekening was de inschatting wat lager dan bij algebra en analyse.
Je kunt je afvragen wat deze enquête toevoegt aan de bestaande verhalen en vooroordelen over 'de' lerarenopleidingen.
Het rapport van de onderwijsraad geeft in ieder geval stof tot opnieuw nadenken over zaken die rond de rekentoets ook al aan de orde waren.
Ik noem er een paar:
- de rol van al dan niet diagnostische centrale toetsen of peilingen,
- de relatie tussen rekenen en wiskunde en
- de rol van opleidingen en nascholingen voor docenten die (ook) rekenen geven.
gk
--------------------
1) Omdat de onderzoekers bij het percenteren de aantallen studenten meewogen, is het herleiden van percentages tot aantallen wat gecompliceerder dan normaal.
De aantallen zijn dus indicatief.
|
Alternatief voor GR in aantocht?
Het is lange tijd stil geweest rond de plannen om het gebruik van ICT bij de eindexamens wiskunde A, B en C op een betere manier te reguleren1).
Er zijn aanwijzingen dat er binnenkort meer duidelijkheid komt, maar misschien is dat te optimistisch gedacht.
Op de jaarvergadering van de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren van zaterdag 5 november jongstleden vertelde voorzitter Ebrina Smallegange dat
er plannen bestonden om in de toekomst bij het centraal examen de keuze te bieden tussen een grafische rekenmachine en een applet als hulpmiddel.
Binnenkort zouden ook pilots gestart worden om dit te onderzoeken.
De reactie vanuit het CvTE was iets terughoudender.
Het gaat om een verkenning van de mogelijkheden om behalve de nu bekende grafische rekenmachines ook andere software-tools toe te staan bij het Centraal Eindexamen.
Deze verkenning is volop aan de gang.
De verkenning richt zich op het huidige examenprogramma en kan als input dienen voor de vakvernieuwingscommissie over de (on)mogelijkheden voor een ICT-hulpmiddel
bij de centrale examens.
Dit onderzoek staat uitdrukkelijk los van het onderzoek naar de mogelijkheden om het CE op te splitsen in twee delen,
waarvan één zonder elektronische rekenhulpmiddelen.
"Nog even geduld alstublieft..."
gk
---------------
1) WiskundE-brief 848 is misschien een goed vertrekpunt voor wie de ontwikkelingen en discussies nog eens wil nalezen.
|
Wiskundeonderwijs in Beijing en Nederland vergeleken
Het stereotype beeld is dat in Azië de leerstof en de leraar centraal staat, en in Europa, en met name Nederland, vooral de leerling.
Recent onderzoek naar de rol van onderzoekend leren bij wiskunde in Nederland en China (Beijing) haalt dit vooroordeel behoorlijk onderuit.
Luhuan Huang verdedigde vorige maand haar proefschrift
Inquiry-based learning in lowersecondary mathematics education in China (Beijing) and the Netherlands.
Ze onderzocht in hoeverre 'onderzoekend leren' (Inquiry Based Learning) een rol speelt bij het onderwijs in klas 1 t/m 3 van het voortgezet onderwijs.
Dat deed zij aan de hand van enquêtes onder leerlingen en docenten, interviews en het bestuderen van leerboeken.
Meer ruimte eigen inbreng
De resultaten zullen voor velen verrassend zijn.
In China (Beijing) krijgen de leerlingen meer ruimte voor eigen inbreng dan in Nederland.
Een paar voorbeelden.
In Nederland krijgen leerlingen nauwelijks gelegenheid om zelf problemen te formuleren, in Beijing gebeurt dat veel meer.
Op een schaal van 1 tot 4 was de score voor Nederland 1,14 en voor China 3,33.
Ook voor het ontwikkelen van eigen procedures om complexe problemen op te lossen is in Beijing meer ruimte: 3,3 (op de schaal 1-4) tegen 2,2 in ons land.
Gelegenheid om eigen ideeën uit te leggen?
Zelfde verhaal: Nederland 2,29 tegen Beijing 3,53.
Mogelijkheid om de gang van zaken tijdens de les te beïnvloeden?
Nederland scoort gemiddeld 1,51 tegen Beijing 2,65.
In het proefschrift staat onderstaande grafiek over de gemiddelde scores op de items die de eigen inbreng van leerlingen proberen te meten.
Docenten
Bovenstaande bevindingen worden in grote lijnen bevestigd door gesprekken met docenten en het bestuderen van lesboeken.
Voor Nederland heeft de onderzoeker gekozen voor één methode, namelijk Getal en Ruimte (G&R), en voor China zijn twee verschillende methodes bekeken.
Ook in de formulering van opdrachten kwam naar voren dat in Nederland minder ruimte werd geboden voor eigen inbreng dan in China.
Opvallend was dat het aandeel van opgaven met een 'real-life'-context in G&R eerder kleiner dan groter was dan in Chinese boeken.
Het aandeel van wiskundige contexten was bij G&R wat groter.
Ook de leraren lijken in China wat meer gebruik te maken van Inquiry Based Learning dan hun Nederlandse collega's.
50% gebruikte dat vaak, tegenover 37% in Nederland.
Daarbij moet wel worden aangetekend dat het gaat om kleine aantallen: respectievelijk 30 en 16 ondervraagden.
gk
|
Klankbord vakvernieuwing
Op dit moment is de vakvernieuwingscommissie (VVC) bezig met de uitwerking van het examenprogramma in eindtermen.
Daarbij worden alle betrokkenen geraadpleegd.
Ik organiseer twee online klankbordbijeenkomsten om een inbreng te kunnen geven vanuit het hbo-onderwijs.
Op dit moment werkt een VVC aan de actualisatie van het examenprogramma wiskunde voor havo en vwo.
De VVC is nu bezig met de uitwerking hiervan in eindtermen.
Eind november zullen de karakteristieken daarvan en het raamwerk worden opgeleverd.
Daarbij wordt ook het vervolgonderwijs betrokken.
Eerder was dit al het geval bij de werkgroep die kort geleden het advies over een vernieuwde vakkenstructuur (zie WiskundE-brief 906 en
het rapport hierover) heeft opgeleverd.
Om alle betrokkenen te raadplegen is een advieskring ingesteld, waarin ik het hbo-onderwijs in de natuur-, gezondheid- en techniekrichtingen vertegenwoordig.
Om die adviesrol goed te kunnen uitvoeren organiseer ik op 15 december en in het voorjaar twee online klankbordbijeenkomsten.
Bent u docent in het hbo en wilt u aan deze bijeenkomst deelnemen, dan bent u van harte welkom.
Kijk hier voor meer informatie.
Meld u eenvoudig bij mij aan, dan informeer ik u verder.
Christiaan Boudri ( christiaan.boudri@han.nl)
|
Olympiadespel 2023
Het nieuwe puzzelspel van de Nederlandse Wiskunde Olympiade is nu beschikbaar!
Puzzelen uw leerlingen ook mee?
Net als in het oude puzzelspel uit 2011, bevat het spel opgaven uit de eerste ronde.
De 75 opgaven komen uit de jaren 2015 tot en met 2022.
Ze zijn op onderwerp ingedeeld en staan op volgorde van moeilijkheidsgraad.
De sectievoorzitters havo/vwo hebben afgelopen week een exemplaar van het spel ontvangen.
Verder heeft iedereen bij de NVvW-studiedag een spel ontvangen.
We nodigen elke havo/vwo-school uit om ervoor te zorgen dat iedere wiskundedocent over een spel beschikt, zowel in de onderbouw als in de bovenbouw.
Via de bestelpagina kunt u kosteloos spellen bestellen.
Om de verzendkosten te beperken ontvangen we de bestellingen bij voorkeur gebundeld per school, maximaal één spel per wiskundedocent.
Bestel nu ook een spel voor in uw vensterbank, zodat ook uw leerlingen zich op een speelse manier kunnen voorbereiden op de eerste ronde!
Die vindt plaats van 16 tot en met 27 januari 2023.
Voor meer informatie en inschrijven, zie onze website.
Stichting Nederlandse Wiskunde Olympiade,
Esther Bod, Quintijn Puite en Melanie Steentjes
|
Grote opbrengst Dick Klingens veiling
De Dick Klingens veiling heeft maar liefst € 5021,15 opgebracht.
Na deze succesvolle veiling, die 30 oktober eindigde, zijn nog mooie boeken over en die staan op de veilingsite
klaar voor een vaste lage prijs.
Op de boeken van Dick Klingens is de hele maand oktober zeer fanatiek geboden.
Door 84 collegas zijn maar liefst 4868 biedingen uitgebracht.
Uiteindelijk zijn er 692 boeken verkocht, met een fantastische opbrengst.
Veel dank natuurlijk aan de familie Klingens voor het overdragen van de boeken aan het WwF en ook dank aan allen die hebben meegeboden.
De opbrengst wordt zoals u allen weet volledig besteed aan projecten voor wiskundeonderwijs in ontwikkelingslanden.
Ook op de studiedag van de NVvW zijn weer goede zaken gedaan.
We haalden een opbrengst van ongeveer € 650 met de verkoop aan onze boekenkraam.
Deze keer leverden ook veel collegas gebruikte boeken bij ons in.
Daar zijn we altijd blij mee.
Voor de Winterverkoop staan zon 250 boeken op onze veilingsite.
Ook weer complete jaargangen Pythagoras voor maar 1 euro per jaargang!
Het aanbod kan de komende maand nog wat worden uitgebreid.
Tot en met 31 maart kunt u mooie wiskundeboeken en -tijdschriften voor een prikkie aanschaffen.
In april 2023 is de volgende veiling.
Jos Remijn ( wereldwiskundeboeken@nvvw.nl),
veilingmeester WwF
|
Verschenen
In deze rubriek besteden we aandacht aan nieuwe publicaties en software op het gebied van wiskunde en wiskundeonderwijs.
Uw inzendingen zijn welkom maar de redactie beslist uiteindelijk of en hoe een bijdrage geplaatst wordt.
Verschenen: Het grafiekenboek
Grafieken komt u overal tegen: in de krant, op televisie, in wetenschappelijke publicaties en overheidsrapporten.
Hoe goed zijn de grafieken die het brede publiek, journalisten, politici, wetenschappers en studenten met grote regelmaat tegenkomen?
Een goede grafiek is een krachtig instrument om de boodschap in gegevens naar boven te halen.
Maar er zijn ook veel slecht ontworpen grafieken die u makkelijk op het verkeerde been kunnen zetten.
Dit boek helpt u het kaf van het koren te scheiden.
In 'Het grafiekenboek' geeft Jelke Bethlehem veel voorbeelden van slechte grafieken, afkomstig uit allerlei publicaties.
Voor al deze grafieken presenteert hij verbeterde versies.
Niet alleen leert u zo grafieken van anderen kritischer te bekijken, maar u kunt straks ook zelf betere grafieken maken.
Jelke Bethlehem is emeritus hoogleraar in de surveymethodologie aan de Universiteit Leiden.
Daarvoor was hij zowel wetenschappelijk onderzoeker bij het Centraal Bureau voor de Statistiek als hoogleraar in de statistische informatieverwerking
aan de Universiteit van Amsterdam.
|
Zebra 64: Rekenen met risicos
Auteur: | Dennis Dannenburg |
Uitgeverij: | Epsilon Uitgaven |
Aantal pagina's: | 72 |
ISBN: | 978-9-05-041194-3 |
Prijs: | € 10,= |
Een ongeluk zit in een klein hoekje en daarom verzekeren we ons tegen pech met onze spullen, gezondheid, inkomen, huis of andere personen.
We betalen daarom premies aan een verzekeraar om bij tegenspoed geld of hulp te ontvangen.
Maar hoe worden die premies nu berekend?
Deze Zebra laat zien hoe verzekeraars en hun rekenmeesters, actuarissen, wiskundige modellen gebruiken bij schadeverzekeringen.
In hoofdstukken van een oplopend wiskundig niveau bespreekt Dennis Dannenburg de werking van een verzekering, de samenstelling van het verzekeringsrisico, het bonus-malus systeem bij autoverzekeringen,
premiemodellen en hun valkuilen, het eigen risico bij zorgverzekeringen en de financiële buffers van verzekeraars.
Met opgaven en afsluitende opdrachten kunt u zelf aan de slag en ervaren dat verzekeringen veel interessanter en uitdagender zijn dan u zou denken.
'Rekenen met risico's' is vooral bedoeld voor havo/vwo leerlingen met wiskunde A.
|
Vacatures in het onderwijs
Het plaatsen van vacaturemeldingen voor docenten wiskunde en rekenen is
gratis voor niet-particuliere instellingen voor voortgezet en hoger onderwijs.
Voor de voorwaarden: zie www.wiskundebrief.nl.
Vacature wiskunde 1,0 fte
Bent u een bevlogen docent wiskunde? Bent u klaar voor een nieuwe uitdaging? Dan zijn we op zoek naar u!
In verband met ziekte is het voor onze vakgroep wiskunde op het Ichthus College te Veenendaal momenteel een hele klus om alle lessen wiskunde te geven.
We zijn dringend op zoek naar een fulltime docent. Het is ook mogelijk om naar een deel van de vacature te solliciteren.
Nieuwsgierig?
Klik dan hier voor meer informatie.
|
Advertenties
Vacature onderwijsadviseur Rekenen/Wiskunde
Draagt u graag bij aan goed rekenonderwijs op Nederlandse scholen?
Lijkt het u uitdagend om schoolteams hierbij te ondersteunen?
Reageer dan op de vacature Onderwijsadviseur Rekenen/Wiskunde bij Expertis Onderwijsadviseurs.
Expertis Onderwijsadviseurs is een landelijk werkend onderwijsadviesbureau dat staat voor schoolverbetering op wetenschappelijke basis.
Bekijk hier de vacature.
|
Wiskundedocenten gezocht voor online klankbordsessie
Methodetoetsen meten de beheersing van zojuist aangeboden lesstof.
Het JIJ! Leerlingvolgsysteem van Bureau ICE biedt toetsen die los staan van de methode.
Deze toetsen zet je in om valide en betrouwbaar te meten op welk niveau een leerling specifieke vaardigheden beheerst.
Diverse scholen die onze methode-onafhankelijke taal- of rekentoetsen gebruiken, vragen ons om dit type toetsen ook voor het vak wiskunde te ontwikkelen.
We gaan hierover graag met u in gesprek.
Centraal staat de vraag: welke behoefte heeft u als het gaat om het toetsen van wiskundige vaardigheden?
Aanmelden voor een gesprek kan via
deze link.
|
Nieuwe educatief consulent voor HP Prime
HP heeft Bob Pruiksma als educatief consulent voor de HP Prime aangetrokken.
Bob heeft als docent wiskunde in Sneek jarenlang ervaring met alle wiskundeprogrammas in bovenbouw havo en vwo en is zelf enthousiast gebruiker van de HP Prime.
Met Bob is er een verbindende factor gecreëerd tussen de wiskundedocenten en de producent van de HP Prime.
U kunt Bob Pruiksma benaderen voor al uw vragen over de HP Prime.
Vindt u dat er iets op de HP Prime nóg beter of handiger kan?
Bent u geïnteresseerd in een workshop over de HP Prime op uw eigen school?
Neem direct contact op met Bob via info@hp-prime.nl.
|
Gratis USB-stick met projectiesoftware
Als wiskundeleraar vraagt u gratis een 3-jarige softwarelicentie aan voor uw grafische en/of wetenschappelijke rekenmachine(s).
Heeft u liever de TI-SmartView™ CE-T-projectiesoftware op een USB-stick?
Zodat u deze eenvoudig meeneemt van klaslokaal naar klaslokaal?
Dat kan ook.
Regel nu de software van uw keuze en ontvang de USB-stick!
|
|
|
Evaluatiemodel nieuwe Casio fx-82NL
Bent u sectieleider en heeft u afgelopen week een fx-82NL ontvangen?
Vergeet dan niet uzelf en uw sectie te registreren. U kunt dan 4 exemplaren aan uw sectie weggeven, zie de link in de brief.
Bent u docent, check dan bij de sectieleider of u bent uitgenodigd om uzelf te registreren voor fx-Sensei, het Casio leerplatform. Doe dit voor 25 november dan krijgt de sectie een Hema appeltaartje.
Voor vragen kunt u terecht bij educatie@casio.nl
|
|
|
Nieuw pilothoofdstuk KERN Wiskunde 4 vwo - Statistiek
Er is een nieuw pilothoofdstuk beschikbaar van KERN Wiskunde voor 4 vwo: hoofdstuk 6 Statistiek Data samenvatten. Vraag een gratis exemplaar aan in onze webshop.
Auteurs havo tweede fase gezocht
Voor de ontwikkeling van de tweede fase havo zijn wij op zoek naar auteurs. Heeft u interesse om mee te werken aan KERN Wiskunde voor de havo bovenbouw? Neem voor meer informatie contact op met Wilfred Frieswijk: w.frieswijk@boom.nl.
|
|
|
|
|