nummer 885, 14 maart 2021

Ik ben fullti­me actief als docent wiskun­de in de boven­bouw van het havo en het vwo. Als zodanig heb ik daar samen met mijn leerlin­gen de corona­crisis ten volle mee moeten maken. Nu we voor­zichtig naar het einde van die crisis lijken te kabbe­len, wordt het tijd om de wonden te likken, de schade op te maken en nieuwe toe­komst­plannen te maken. De schade is groot. Voor mij is het geen nieuws maar het blijkt nu maar weer eens duide­lijk dat mijn collega's en ik niet voor niets in levende lijve voor de klas staan. De meeste adoles­centen blijken niet in staat te zijn om zich met slechts een minimum aan levens­echte begelei­ding door het curricu­lum te worste­len en om voldoen­de vaardig­heden te verwer­ven. Achter­stand
De resulta­ten van de wiskun­de school­examens zijn onrust­barend. Uiter­aard heb ik, net als mijn collega's, de norme­ringen tot aan de grenzen van mijn geweten opge­rekt. Maar dan nog blijkt er uit de cijfers duide­lijk dat veel leerlin­gen een enorme achter­stand hebben opgelo­pen. Ik merk het aan mijn wiskun­deresul­taten en ik hoor het van veel collega's. Ik ben daarom erg blij met de maatre­gelen die het Ministe­rie van Onder­wijs, Cultuur en Weten­schap (OCW) in de persoon van demissi­onair minis­ter Arie Slob heeft afgekon­digd om leerlin­gen voor het Cen­traal Examen van 2021 nog een eerlij­ke kans te geven. Maar ik houd mijn hart vast. Wanhoop
Voor de toe­komst van mijn leerlin­gen in de voorexa­menklas­sen houd ik mis­schien nog wel meer mijn hart vast. Mis­schien is de schade daar wel het grootst. Mijn leerlin­gen besef­fen dat terdege. Als mentor van 5 vwo heb ik al veel wanhopi­ge leerlin­gen moeten troos­ten. Leerlin­gen die mij met een be­traand gezicht vertel­len dat ze thuis gek werden en zich­zelf ondanks inten­sieve digita­le begelei­ding nauwe­lijks aan het werk hebben kunnen zetten. Leerlin­gen die bang zijn om te 'blijven zitten' maar er net zo vaak aan twijfe­len of, als zij al worden bevor­derd, het examen in 2022 voor hen über­haupt wel haal­baar is. Ja maar het zijn toch bijna jong volwas­senen? Ze mogen verdo­rie al bijna stemmen. Ze hebben toch alle kansen en moge­lijkhe­den gehad om geen achter­standen op te lopen? Derge­lijke gelui­den hoor ik vaak, helaas soms ook van collega's binnen het onder­wijs­veld. Die collega's probeer ik steeds weer duide­lijk te maken dat leerlin­gen binnen het voortge­zet onder­wijs nog steeds kinde­ren zijn en dat wij als docen­ten binnen dat onder­wijs ook een heel belang­rijke opvoe­dende en begelei­dende taak hebben. Juist die kinde­ren hebben, terwijl wij maar zeer ten dele invul­ling hebben kunnen geven aan onze opvoe­dende en begelei­dende taak, een ellendi­ge crisis doorge­maakt. Collega's die het onder­wijs in hun hart hebben geslo­ten, weten dat mededo­gen hier daarom op zijn plaats is. Onzeker­heid
Ik vind het ellen­dig dat ik mijn mentor­leerlin­gen uit 5 vwo op dit moment geen duide­lijk­heid kan bieden. In het vertrou­wen dat er zeker voor het examen van 2022 nog wel wat maatre­gelen zullen worden afgekon­digd, spreek ik mijn leerlin­gen wat moed in. Maar komen die maatre­gelen wel? En wat zijn dan die maatre­gelen? Wat gaat de nieuwe minis­ter, zo die tegen die tijd al is benoemd, voor actie onderne­men om mijn mentor­leerlin­gen voor het examen van 2022 een eerlij­ke kans te geven? En, belang­rijk, moeten we nog wel maanden­lang op die nieuwe minis­ter wachten? De naweeën van de corona­crisis zullen naar mijn inschat­ting nog zeker een tweetal school­jaren aanhou­den. Leerlin­gen en docen­ten hebben duide­lijk­heid nodig om ook de lange termijn proble­men van corona met vertrou­wen het hoofd te kunnen bieden. Het lijkt mij daarom noodza­kelijk dat OCW nu ook super­snel maatre­gelen afkon­digt voor de examens van 2022 en 2023. Ook voor een demissi­onair kabinet blijft gelden: regeren is vooruit­zien. Ik hoop oprecht dat Arie Slob deze oproep tot zich neemt. Ton Groene­veld

De belang­stel­ling voor de leraren­oplei­dingen wiskun­de is de laatste jaren weer aan het tanen. Na een flinke groei in de periode 2011-2015 lopen de aantal­len nu al een paar jaar weer wat terug, tenmin­ste als je de tweede­graads sector bekijkt. Aan het begin van dit studie­jaar waren er bijna 2200 studen­ten die een HBO-oplei­ding tot tweede­graads docent wiskun­de volgden. Dat waren er meer dan tien jaar eerder maar bedui­dend minder dan in het topjaar 2016, toen er ruim 2600 studen­ten werden opge­leid. Bij de eerste­graads­oplei­dingen lijkt het erop dat de aantal­len licht stijgen. De laatste drie jaar lagen de aantal­len daar wat hoger dan in de jaren daar­voor. Hieron­der ziet u de ontwik­keling vanaf 2015. De univer­sitaire leraren­oplei­ding heb ik hier even buiten beschou­wing gelaten omdat de situa­tie daar wat com­plexer ligt. Er leiden name­lijk meerde­re univer­sitaire wegen naar een bevoegd­heid wiskun­de. De laatste jaren is de verhou­ding man/vrouw zowel bij de eerste- als de tweede­graads­oplei­ding rede­lijk in even­wicht. Het aandeel vrouwen ligt op dit momeht op ruim 47%. In­stroom
Kijken we naar de in­stroom, dan zien we de afname in de tweede­graads sector zich nog wat sterker afteke­nen. De in­stroom bij de eerste­graads oplei­ding schom­melt wat maar lijkt eerder te stijgen dan te dalen. Rela­tief gezien stijgt dus de belang­stel­ling voor de eerste­graads bevoegd­heid, ten koste van die voor de tweede­graads bevoegd­heid. Perma­nent tekort­vak
Volgens de laatste Trend­rappor­tage Arbeids­markt Leraren 2020 van decem­ber 2020 is wiskun­de, samen met vakken als informa­tica, natuur­kunde en schei­kunde, een perma­nent tekort­vak. In datzelf­de rapport wordt de dalende in­stroom bij wiskun­de en Frans uitdruk­kelijk genoemd. Het tekort bij wiskun­de uit zich onder andere in een rela­tief hoog percen­tage aan onbe­voegd gegeven lesuren. Ver­wacht wordt dat het tekort over vier jaar bijna 300 fte groter zal zijn dan het nu al is. Het tekort aan wiskun­dedocen­ten zal dan ruim 5% van de totale werkge­legen­heid zijn. Over negen jaar ver­wacht men een tekort dat zelfs bijna 350 fte groter is dan het nu is. Er bestaat dan naar verwach­ting een tekort van bijna 6,5%. gk

Bij de staats­examens havo/vwo bestaan er nog vacatu­res voor de functie van examina­tor. Het gaat om de vakken wiskun­de en natuur­kunde. We zijn op zoek naar examina­toren voor de periode van 19 tot 31 juli 2021. Heeft u een eerste­graads bevoegd­heid en recente erva­ring met het lesge­ven in examen­klassen met betrek­king tot de vakken wiskun­de of natuur­kunde? Heeft u belang­stel­ling voor de functie van examina­tor? Wilt u zich verder ontwik­kelen en uw netwerk uitbou­wen? Kijk dan eens op www.staats­examens­vo.nl. U kunt zich aanmel­den door een motiva­tie­brief en een actueel cv op te sturen naar i.jansen@cvte.nl. Martin van Reeu­wijk
College voor Toetsen en Examens

14 maart (pi-dag) is door de United Nations Educati­onal, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) uitge­roepen tot de interna­tionale dag van de wiskun­de. In het kader daarvan wordt op maandagmiddag 15 maart 2021 online een program­ma gepre­sen­teerd door de Neder­landse afde­ling van Europe­an Women in Mathema­tics (EWM-NL) Het program­ma ziet er als volgt uit:

tijd	onder­deel
15:00 uur	Opening.
15:10 uur	Aida Abiad (TU/E, MU): "What does the spec­trum reveal about a graph?".
15:40 uur	Pieter Kleer (MPI-Inf): "Genera­tion of random graphs with given degrees".
16:10 uur	Pauze
16:20 uur	Presen­tatie Math­ness.nl door Wil Schil­ders (PWN).
16:30 uur	Kateri­na Stanko­va (MU): "Games of life and death".
17:00 uur	Diletta Marti­nelli (UvA): "Some thoughts about my mathema­tics expe­riences in Africa.
17:00 uur	Slui­ting

Volg deze link voor meer informa­tie of om u aan te melden. Math­ness.nl
Op maandag 15 maart 2021 zal er ook aan­dacht besteed worden aan de nieuwe website www.math­ness.nl. Vanaf vandaag (14 maart 2021) zal op www.math­ness.nl te zien zijn in wat voor belang­rijke toepas­singen het getal pi een rol speelt. Die toepas­singen zijn gerela­teerd aan natuur­kunde, biolo­gie, econo­mie, informa­tica en muziek. Deze informa­tie is uitste­kend te gebrui­ken in uw wiskun­deles­sen, waarmee uw lessen meteen ook een vakover­stij­gend karak­ter krijgen.

Stich­ting Vier­kant voor Wiskun­de organi­seert al bijna 30 jaar zomer­kampen met wiskun­dige activi­teiten. Sinds 1994 zijn er elke zomer wiskun­dekam­pen voor leerlin­gen vanaf groep 6 tot en met het eindexa­menjaar. Er zijn aparte kampen voor de ver­schil­lende leef­tijds­groepen. Normaal gespro­ken staat de stich­ting met een stand op de diverse wiskun­deconfe­renties en op de weten­schaps­dag. Dan zijn de wiskun­deboek­jes van de stich­ting beschik­baar en kunnen flyers over de zomer­kampen en posters voor in de klas worden meegeno­men. Door de corona­crisis is dat al sinds maart 2020 helaas niet meer moge­lijk. Toch zouden we graag leerlin­gen willen blijven attende­ren op de zomer­kampen, met name ook die voor de jongste leef­tijds­groep, de 10-12 jarigen. Wij zouden het enorm op prijs stellen wanneer u onze wiskun­dekam­pen onder de aan­dacht van uw leerlin­gen zou willen brengen. Er is een digita­le flyer/poster beschik­baar via deze link. Alle prakti­sche informa­tie over de kampen kunt u verder vinden op de website van de stich­ting. Carl Koppe­schaar

Desiree van den Bogaart en Jeanine Daems vertaal­den samen het boek "Wortels van de wiskun­de" van William P. Berling­hoff en Fernan­do Q. Gouvêa. In hun zoek­tocht naar manie­ren om deze oude wiskun­de in te kunnen zetten in de wiskun­deles schre­ven zij een aantal artike­len voor het tijd­schrift Eucli­des van de Neder­landse Vereni­ging van Wiskun­delera­ren (NVvW). De serie kreeg de informe­le naam "Wortel­tjes". Al deze artike­len zijn nu gebun­deld en u kunt ze gratis downloa­den. In de artike­len worden interes­sante en bruikba­re bronnen aange­haald en worden er tips en aan­dachts­punten gegeven voor vragen die u bij die bronnen aan uw leerlin­gen kunt stellen. In de afgelo­pen jaren zijn er voor deze serie zeven­tien artike­len geschre­ven. Ook Peter Lanser schreef als gastau­teur een keer zo'n "Wortel­tje". Desiree, Jeanine en Peter zijn ervan over­tuigd dat deze bundel "Wortel­tjes" docen­ten enorm kan inspire­ren. Op die manier kunnen zij ook de geschie­denis van de wiskun­de heel mooi bij hun lessen betrek­ken. Via deze link kunt u een bosje van zeven­tien "Wortel­tjes" gratis downloa­den.

Sinds eind 2020 lopen er vier nieuwe wiskun­depro­jecten, te weten één in de Filip­pijnen, één in Kenia, één in Burkina Faso en één in Indone­sië. Al deze projec­ten worden gefinan­cierd door het Wereld­wiskun­de Fonds. Het project in Indone­sië is een kortlo­pend project dat speci­aal is gericht op het ontwer­pen van online lesmate­riaal in het Indone­sisch om tijdens de huidige slui­ting van de scholen te gebrui­ken. Weinig aanvra­gen
Doordat nu ook in ontwik­kelings­landen veel scholen geslo­ten zijn, zijn er weinig nieuwe aanvra­gen. We zijn dus op zoek naar nieuwe projec­ten. Stuur ons daarom een bericht­je als u een voor­stel heeft voor een mooi wiskun­depro­ject in de derde wereld. Be­stuurs­wijzi­ging
Al sinds 2009 was Evert van de Vrie be­stuurs­lid van het WWF. Sinds 2013 bekleed­de hij ook de functie van voorzit­ter. Evert is aan het begin van dit school­jaar echter welver­diend met pensi­oen gegaan en heeft daarbij ook af­scheid genomen van het Wereld­wiskun­de Fonds. Wij zijn Evert innig dank­baar voor al het werk dat hij voor onze werk­groep ver­richt heeft. Winter­verkoop
Vergeet u niet om tijdens onze winter­verkoop de boeken aan te schaf­fen die u altijd al had willen hebben? De boeken en tijd­schrif­ten zijn tijdens de winter­verkoop tegen een vaste, lage prijs te koop. De winter­verkoop loopt tot 21 april 2021. Daarna wordt het weer hoog tijd voor onze jaar­lijkse meivei­ling. Jos Remijn (wereld­wiskun­deboe­ken@nvvw.nl)
veiling­meester WwF

Dit weekend is het Neder­landse team voor de Benelux Mathema­tical Olympi­ad (BxMO) geselec­teerd. Van 30 april tot en met 2 mei 2021 vindt de dertien­de editie van de BxMO plaats. Dat gebeurt net als vorig jaar als een wed­strijd-op-afstand. Het team bestaat uit:

leer­ling	klas	school
Jelle Bloemen­daal	5 vwo	Corlaer College Nijkerk
Eskil Dam	6 vwo	Zuyder­zee Lyceum Emme­loord
Han Datema	6 vwo	Het Streek Lyceum Ede
Merijn van Delft	6 vwo	Pius X College Almelo
Kevin van Dijk	6 vwo	Stede­lijk Gymnasi­um Nijme­gen
Rikkie Gieler	5 vwo	Spinoza Lyceum Amster­dam
Hylke Hooge­veen	4 vwo	Open­baar Lyceum Zeist
Lars Pos	5 vwo	Stadsly­ceum (H.N. Werkman­college) Gronin­gen
Kees den Tex	5 vwo	Gemeen­telijk Gymnasi­um Hilver­sum
Thian Tromp	6 vwo	Chr. Gymnasi­um Beyers Naudé Leeuwar­den

Jelle, Merijn, Kevin, Hylke, Kees en Thian namen in 2020 ook al deel aan de BxMO. Het team zal worden bege­leid door Jeroen Huijben (promo­vendus Univer­siteit van Amster­dam), Nils Van de Berg (student Univer­sity of Cambrid­ge) en Wietze Koops (student Rijks­univer­siteit Gronin­gen). Goed voorbe­reid
Met alweer bijna een half jaar trai­ning achter de rug staat het team hele­maal op scherp. Alle leerlin­gen zijn uitste­kend voorbe­reid op de wiskun­dige opgaven die hen wachten. We hebben er daarom alle vertrou­wen in dat wij op 2 mei 2021 de wed­strijd met een prachti­ge uitslag zullen kunnen afslui­ten. De opgaven van de selec­tie­toets zijn te vinden via deze link. Quin­tijn Puite
Neder­landse Wiskun­de Olympia­de

Wilt u computa­tional thin­king in de wiskun­deles brengen? Volg dan zeker het eerste webinar in de serie online trainin­gen van het T3 leraren­netwerk. Op 23 maart 2021 staat dit onder­werp cen­traal en kunt u vanuit huis meedoen. Deze gratis online trainin­gen vinden in de avond plaats en draaien om het inzet­ten van logisch redene­ren, algorit­misch structu­reren en program­meren in de klas. Bekijk de webpagi­na met alle aanko­mende webi­nars op resour­ces.t3neder­land.nl/webi­nars.

In de maartme­dede­ling van 2021 staan de ver­plichte OS-versies voor het Cen­traal Examen: Voor de Casio fx-CG50 is dat OS versie 3.50. Voor de Casio fx-CG20 is dat OS versie 3.12. Voor de Casio fx-9860GII is dat OS versie 2.11. Als deze ver­plichte versie niet op de grafi­sche rekenma­chine is geïn­stal­leerd, mag die rekenma­chine niet tijdens het Cen­traal Examen ge­bruikt worden. Met de update wordt de nieuwe examen­stand geïn­stal­leerd. Meer informa­tie en de benodig­de down­loads vindt u op casio-educa­tie.nl/examen­stand.

Het doel van het webinar 'CASIO educa­tie - examen­stand' is om u te helpen met het updaten van de Casio grafi­sche rekenma­chine. Na dit webinar kunt u de leerlin­gen helpen met updaten zodat ze de nieuw­ste OS versie hebben met de juiste examen­stand. Tijdens het webinar bespre­ken we de verande­ringen, de aspec­ten waar je op moet letten en komen er tips en trucs voorbij met prakti­sche voor­beelden. Volg deze link om u in te schrij­ven.

Boom voortge­zet onder­wijs werkt samen met Learn­beat. Voor KERN Wiskun­de vmbo-t/havo leer­jaar 1, KERN Wiskun­de havo/vwo leer­jaar 1 en KERN Wiskun­de vwo+/gymnasi­um leer­jaar 1 is een Learn­beat licen­tie beschik­baar met het materi­aal van KERN Wiskun­de. Leerlin­gen kunnen alle opdrach­ten digi­taal maken. Ook de theorie is in digita­le vorm opgeno­men. U kunt in combina­tie met het boek werken. Vraag gratis en vrij­blij­vend een proefli­centie aan van KERN Wiskun­de in Learn­beat.

Ontdek nog dit voor­jaar de didacti­sche moge­lijkhe­den van het gebruik van een aantal interac­tieve webap­plica­ties voor wiskun­de, waaron­der GeoGe­bra, Desmos, H5P, Graspa­ble Math en Bookwid­gets. Wiskun­dedocen­ten kunnen op een tijd­stip naar keuze en in hun eigen tempo, via de Moodle leerom­geving, deelne­men aan de webcur­sussen "GeoGe­bra van A tot Z" en "Tools voor digi­taal lesge­ven in de wiskun­de". De cursus­teksten, werkbla­den, oefenin­gen en interac­tieve bestan­den mogen vrij gekopi­eerd worden voor de leerlin­gen. Ga voor meer informa­tie of om u in te in­schrij­ven naar www.mathelo.net.

Wilt u uw leerlin­gen zelf rekenma­chines laten bestel­len maar wél tegen een school­korting? Neem dan contact met ons op via info@dereken­winkel.nl en hoor hoe we dit ook voor u kunnen invul­len. Wij zijn partner van HP, Texas Instru­ments, Casio en Sharp.

Geeft u wiskun­deles in de havo/vwo boven­bouw? Dan komt u in aanmer­king voor een gratis test­exem­plaar van de Num­Works. Vraag uw exem­plaar aan via onze website. Ontdek daar ook meteen de gratis emula­tor van de Num­Works. Heeft u een vraag? Stuur ons gerust een bericht­je via contact@num­works.nl.

Smart­Wiskun­de wenst u een fijne Pi-dag. Traditi­oneel hoort bij het vieren van Pi-dag 'pie' (taart). Wij maken u echter nog veel liever blij met onze vernieu­wende wiskun­demetho­de Smart­Wiskun­de. Ontvang nu als cadeau­tje gratis een deel van ons Smart­Wiskun­de-leer(werk)boek en ontdek hoe pi ook in ons lesmate­riaal een belang­rijke rol vervult. Alle aanvra­gers maken ook kans op een heerlij­ke 'pie'.

Fysiek, hybride, online? 4 havo? 5 havo? 2 mavo? 3 vwo? 6 vwo? Met www.wiskun­delo­kaal.nl heeft u de hele klas in één minuut aan het werk. De regie is aan u. Regi­stratie is niet nodig.