nummer 883, 14 februari 2021
Dit nummer wordt gestuurd naar ruim 4800 adressen.
|
De WiskundE-brief is een digitale nieuwsbrief, gericht op wiskundedocenten in het voortgezet onderwijs,
met als doel om een snelle onderlinge uitwisseling van informatie en
meningen mogelijk te maken. De brief verschijnt buiten de schoolvakanties ongeveer
één keer per week. Het abonnement is gratis.
Uw bijdragen aan de WiskundE-brief zijn welkom op het e-mailadres
van de redactie. Op de website van de WiskundE-brief
kunt u zich abonneren, vindt u alle voorwaarden en advertentietarieven en kunt u oude nummers nalezen.
|
Artikelen en bijdragen | | |
Advertenties | | |
Eindexamens verder aangepast
|
| | Minister Arie Slob | | |
Afgelopen vrijdag kwam demissionair minister Arie Slob
met
nieuwe aanpassingen voor het komende eindexamen. De
slaag/zakregeling wordt zo aangepast dat leerlingen één vak kunnen
kiezen dat niet meetelt voor de uitslag. Daarbij wordt er 37 miljoen
uitgetrokken voor extra begeleiding van eindexamenscholieren.
Het vak dat de examenkandidaat niet mee laat tellen, mag geen kernvak
zijn. Dat betekent dat een vmbo examenkandidaat het vak Nederlands
verplicht mee moet laten tellen. Vwo en havo examenkandidaten mogen
naast Nederlands ook de vakken Engels en wiskunde A, B of C niet
'wegstrepen'.
In december 2020 werden al ruimere mogelijkheden geschapen voor het
afleggen van de Centrale Examens en werd er een extra herkansing toegestaan.
Ook de normering van de Centrale Examens is anders dan gebruikelijk.
Zie hiervoor ook WiskundE-brief 879. Van verschillende kanten werd er de afgelopen
weken druk uitgeoefend om de examens verder aan te passen of zelfs te
schrappen.
Volwaardig diploma
De resultaten van het weggestreepte vak worden wel vermeld op de
cijferlijst zodat het totale vakkenpakket en de behaalde resultaten
van de leerling inzichtelijk blijven. Volgens het ministerie krijgen
de leerlingen hiermee een "volwaardig diploma", waaraan het
vervolgonderwijs dan ook geen aanvullende toelatingseisen kan
verbinden.
Andere opties, zoals meer of langere tijdvakken te organiseren en
meer herkansingen te bieden, zijn wel onderzocht maar stuitten op
fundamentele problemen in de uitvoering, zowel voor scholen als in
de examenketen (Cito, CvTE, DUO).
Roep om meer aanpassingen
De VO-raad, het overkoepelende orgaan van schoolbesturen in het voortgezet onderwijs,
pleitte
vorige week voor verdere aanpassing van het Centraal Examen, desnoods
een beperking van het Centraal Examen tot een paar vakken, waaronder de
kernvakken. Ook denkt de VO-raad aan een extra herkansingsronde
in september 2021 en voor een certificatensysteem waardoor voor vakken
waarvoor een voldoende behaald werd, niet opnieuw een examen behoeft
te worden afgelegd.
Een
groep schoolleiders in Zuid-Holland pleit er zelfs voor om het Centraal Examen,
net als in 2020, helemaal te schrappen:
"In de huidige situatie waarin verschillen tussen scholen en vooral
tussen leerlingen sterk zijn uitvergroot, is er met het centraal
examen geen sprake meer van een effectief onafhankelijk
toetsinstrument. Deze illusie van maakbaarheid levert vooral stress
en enorm veel organisatiekracht voor de verkeerde dingen op.
Geef de scholen het vertrouwen en de ruimte om de stof op de wijze te
behandelen die past bij de mogelijkheden van de school. En geef de
scholen deze ruimte nu, zodat we in tegenstelling tot vorig
schooljaar ruim de tijd hebben het afsluitende schoolexamen goed te
organiseren." |
Zij stellen verder voor om tot en met 28 mei 2021 zoveel als
mogelijk les te geven om daarna de afrondende schoolexamens te plannen.
Tegengeluiden
Er worden ook tegengeluiden gehoord.
Wiskundedocent
Jaap de Jonge formuleerde het zo in een artikel in de Volkskrant:
"Ik begrijp dat niet. Het gaat er toch om of leerlingen voldoende
hebben geleerd voor een diploma en een eventuele vervolgopleiding?
Als dat door omstandigheden niet lukt, is dat toch geen reden om de
eisen voor dat diploma aan te passen?" |
Hij spreekt de vrees uit dat er "met een nieuwe truc van de zachte
heelmeesters van het Ministerie van OCW er dit jaar weer veel
stinkende diploma's zullen worden uitgereikt".
Veel wiskundeleraren willen volledig examen
Een
enquête onder ruim 600 eindexamendocenten die lid zijn van de Nederlandse
Vereniging van Wiskundeleraren (NVvW) laat zien dat ongeveer 60%
van die docenten vindt dat de Centrale Examens gewoon moeten doorgaan
zoals dat in december 2020 werd gepland. Dit om leerlingen een reële kans
te geven tijdens hun vervolgopleiding. Ook op het vmbo, waar volgens een korte
inventarisatie de nood het hoogst is, is een meerderheid voor het
laten doorgaan van de eindexamens. Slechts ongeveer 25% van alle
respondenten pleit voor het totaal schrappen van het Centraal Examen.
De plannen om het eindexamen alleen voor een beperkt aantal vakken
doorgang te laten vinden, worden met ongeveer 15% het minst gesteund.
gk
|
Commissie Onderwijsbevoegdheden stopt ermee
De Commissie Onderwijsbevoegdheden is in het afgelopen jaar aan de
slag gegaan met de opdracht van de ministers van het Ministerie van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) om het advies van de
Onderwijsraad "Ruim baan voor leraren" uit te werken. Het is niet
gelukt om een voldoende gemeenschappelijke én richtinggevende
uitwerking te vinden. Dat heeft ertoe geleid dat de commissie haar
werkzaamheden voortijdig heeft beëindigd.
Centraal in het advies van de Onderwijsraad stond het idee van een
eenmalige bevoegdheid als langere termijn perspectief. Zie hiervoor
ook WiskundE-brief 826. Over dit idee heeft de commissie onder voorzitterschap van
Paul Zevenbergen geen overeenstemming kunnen bereiken.
De helft van de commissie vond het idee van de eenmalige bevoegdheid
een wezenlijk deel van een denklijn die verdere verkenning verdient.
Daarbij zouden dan ook de bezwaren en risico's, zoals borging van
kwaliteit, aan bod moeten komen. De andere helft vond de risico's en
bezwaren van dit idee ten aanzien van de kwaliteit van leraren bij
voorbaat al te groot. Verdere verkenning vond dit deel van de
commissie dan ook prematuur.
Bezwaren
In een brief aan de betrokken ministers zetten Renée van
Eijk, Lisa Gaikhorst, Eva Naaijkens en Jasper
Rijpma hun bezwaren nader uiteen. Een van de breekpunten was dat
een deel van de commissie niet expliciet het masterniveau verplicht
wilde stellen voor de bovenbouw van havo en vwo. Meer in het algemeen
waarschuwt dit viertal, in lijn met de commissie Dijsselbloem, tegen
een overhaast vernieuwingstraject dat niet kan rekenen op draagvlak.
Dat is, in hun optiek, "an accident waiting to happen".
Verslag
Onder de titel Hoge lat, lagere drempels heeft de voorzitter
van de commissie een verslag van de werkzaamheden uitgebracht,
ondanks het feit dat een deel van de commissie "bezwaren heeft tegen
de denkrichting van dit verslag". Aan deze bezwaren wordt in het
verslag in het laatste hoofdstuk aandacht besteed.
gk
|
Publicaties Commissie Curriculumherziening
Zoals wij in WiskundE-brief 882 hebben gemeld, is de curriculumherziening
door de Tweede Kamer 'controversieel' verklaard. Intussen zijn wel
de eerste twee adviezen van de wetenschappelijke curriculumcommissie
gepubliceerd, samen met enkele mogelijk belangrijke bijlagen.
Het eerste tussenadvies, dat dateert van november 2020, gaat in op de
technische en inhoudelijke bruikbaarheid van de voorstellen die in
het kader van curriculum.nu zijn gedaan voor het ontwikkelen van kerndoelen
en eindtermen. De commissie heeft een positieve indruk van de
opbrengsten van curriculum.nu. Wel stipt de commissie enkele
tekortkomingen aan:
"Het is van urgent belang dat bij de ontwikkeling van de gevarieerde
opbrengst consequent gewerkt wordt met heldere ontwerpprincipes. Wat
met name ontbreekt, is een praktisch gemaakte rationale die
argumentatie aanreikt en richting geeft bij het maken van keuzes in
het ontwerpproces." |
Nadere vragen
Onder andere voor het leergebied Rekenen & Wiskunde wordt in
het eerste advies van de wetenschappelijke curriculumcommissie aandacht
besteed aan enkele 'nadere vragen' met betrekking tot:
- De rol van (bewerkingen met) breuken in het primair onderwijs.
- Het gebruik van de rekenmachine.
- De samenhang tussen het leergebied met andere leergebieden.
Er wordt in dit verband uitdrukkelijk verwezen naar de
Nadere
verkenning Rekenen en Wiskunde die in september 2020 door SLO is
gepubliceerd. Deze publicatie bevat onder andere verslagen van een
viertal 'expertmeetings' over breuken, over de rekenmachine, over de
samenhang binnen het voorstel rekenen/wiskunde en over de bovenbouw
van het havo en vwo.
Daarnaast bevat het advies een nadere duiding van de visie
van het ontwikkelteam Rekenen & Wiskunde, een beschouwing over het
"wat" en het "hoe" en de vraag wat er in het landelijk curriculum
moet worden vastgelegd. De wetenschappelijke commissie vat een en
ander als volgt samen:
"Bij Rekenen & Wiskunde bleek dat het ontwikkelteam voor het p.o. de
nadruk had gelegd op een beter begrip van breuken en dat bewerkingen
met breuken wel voorkwamen maar zich in het p.o. beperkten tot wat
visueel voorstelbaar is. Formeel breukrekenen zou dan pas
plaatsvinden in het v.o. Het voorstel is nu om het gebruik van
visualisaties en denkmodellen bij breuken niet voor te schrijven maar
wel mogelijk te maken door de moeilijkheidsgraad van het breukrekenen
te beperken. Over de positie van de rekenmachine wordt geconcludeerd
dat tenminste in de kerndoelen helder moet worden welke
gememoriseerde kennis en geautomatiseerde vaardigheden van de
leerlingen verwacht worden, zodat niet voor dergelijke kennis en
vaardigheden de rekenmachine behoeft te worden ingezet. Over de
kwesties van samenhang binnen en tussen leergebieden wordt gesteld
dat in de volgende ontwikkelfase de verbindingen en nadere keuzes
kunnen worden gemaakt." |
Gelijke kansen
Op verzoek van de Tweede Kamer gaat de commissie ook in op de rol
van het curriculum bij het vraagstuk van de "gelijke kansen" voor
taal en rekenen. De wetenschappelijke commissie wijdt in het eerste
advies wel enige woorden aan dit onderwerp maar concludeert dat er
voor een uitvoerig antwoord meer tijd nodig is. De commissie zal in
een later advies op de kwestie terugkomen.
Tweede tussenadvies
Het tweede tussenadvies van de wetenschappelijke commissie gaat over
het ontwikkelen van kerndoelen, de ontwerptijdverdeling en de wijze
van formuleren van de kerndoelen. De commissie constateert dat er
tot op heden geen heldere definitie van kerndoelen is gehanteerd.
Zo heeft men het soms over zaken die aangeboden moeten worden
en op andere momenten over zaken die beheerst moeten worden.
De commissie pleit voor de volgende formulering:
"De concept-kerndoelen beschrijven een aanbod, een inspanning, en,
waar toepasselijk, een niveau van beheersing. Het gaat om drie typen
kerndoelen die aangeven waar leerlingen mee in aanraking moeten
komen, welke inspanning van hen wordt verwacht met het oog op
leerervaringen en wat er uiteindelijk beheerst moet worden." |
De bestaande referentiekaders voor taal en rekenen moeten met de
kerndoelen mee ontwikkeld worden. Het formuleren van tussendoelen
en leerlijnen en het geven van voorbeelden zou kunnen helpen bij de
implementatie van kerndoelen in het onderwijs, aldus de commissie.
De commissie adviseert om een helder onderscheid te maken tussen het
proces om te komen tot wettelijk vastgelegde kerndoelen en eindtermen
enerzijds en het proces van curriculumontwikkeling in relatie tot
vakvernieuwing, ingezet op scholen zelf, anderzijds. Verder adviseert
de commissie om terughoudend te zijn in het streven naar het formuleren
van generieke vaardigheidsdoelen. Wel is het van belang om waar dat
nuttig en mogelijk is, samenhang tussen kerndoelen uit (verwante)
leergebieden te realiseren.
gk
|
Vooruitblik grafische rekenmachines
Hoe zit het met de grafische rekenmachines voor de lichting die
in het schooljaar 2021-2022 in de vierde klas van het havo of vwo
plaatsnemen? het College voor Toetsen en Examens (CvTE) heeft op 8 februari 2021
de
traditionele 'vooruitblik' gepubliceerd. Helaas schept ook deze
vooruitblik niet slechts duidelijkheid...
De vooruitblik heeft betrekking op de examenjaren 2023 (havo) en 2024
(vwo). Het belangrijkste punt is wellicht dat de lijst van toegestane
merken/types wat is beperkt ten opzichte van eerdere jaren. De lijst
luidt als volgt:
- fx-CG50, vanaf versie OS 3.50.
- fx-9860GII(SD) vanaf versie OS 2.11 (deze is na 2025 niet meer toegestaan).
- TI-84 Plus CE-T (python edition) vanaf versie OS 5.16.0.
- TI-Nspire CX vanaf versie OS 4.5.4 (alleen de versie zonder CAS).
- TI-Nspire CX II-T vanaf versie OS 5.3.0 (zowel versie met als zonder CAS).
- HP Prime, mits voorzien van de meest recente Nederlandse examenstand (wat op de machine aan/uit gevinkt dient te zijn) en voorzien van het meest recente OS.
- De grafische rekenmachine van NumWorks, mits voorzien van de meest recente Nederlandse examenstand.
N.B.1: | De Casio fx-CG20 is na 2022 niet meer toegestaan. |
N.B.2: | De TI-84 Plus T, de basisversie met LED lampje is na 2022 niet meer toegestaan. |
Verplicht of gewenst?
Voor alle machines verdient het de aanbeveling om de machine
altijd te voorzien van het meest recente OS (Operating System) of de
meest recente firmware. In de regeling toegestane hulpmiddelen worden
de instellingen van de machines nader gespecificeerd.
Opmerkelijk is dat er in andere publicaties van het CvTE, zoals de
vakspecifieke informatie bij de septembermededeling, sprake is van de
verplichting om er voor te zorgen dat de meest recente versie
op de machine staat:
"Op elke machine dient tijdens het examen de meest recente Nederlandse
examenstand en het meest recente operating system te zijn
geïnstalleerd. ... In de maartaanvulling wordt per type grafische
rekenmachine aangegeven welke operating system of recente examenstand
geïnstalleerd dient te worden voor het examen. Dit geldt dus voor elk
type grafische rekenmachine dat is toegestaan." |
Zie bijvoorbeeld
Wiskunde
A vwo: vakspecifieke informatie 2021
Deze tegenstelling leidt tot onduidelijkheden op de scholen en
mogelijk tot ongelijke behandeling van examenkandidaten. Het zou
prettig zijn als de boodschap in de diverse publicaties gelijkluidend
zou zijn.
gk
|
FLOS wiskundesymposium 2021
Op donderdag 11 maart 2021 vindt van 12:00 uur tot 17:00 uur het
vierde FLOS wiskundesymposium plaats. Dit keer is het symposium online.
Fontys Lerarenopleiding Sittard (FLOS) nodigt wiskundedocenten van harte
uit om op deze heugelijke dag de liefde voor het vak wiskunde met de
opleiding te komen vieren.
Het FLOS wiskundesymposium richt zich primair op startende
wiskundedocenten, ervaren wiskundedocenten en wiskundedocenten in
opleiding, zowel bachelor- als masterstudenten. Docenten van verwante
vakgebieden zijn ook zeer welkom. Het doel van het symposium is om
deelnemers inhoudelijke en vakdidactische verrijking en bijscholing
te bieden.
Programma
Prof. dr. Kaenders neemt in zijn openingspresentatie de menselijke
maat van het wiskundeonderwijs in een 'digitale wereld' onder de loep. Hij
gaat in op de vraag waarom we in tijden van vervanging van de menselijke
leraar door een digitale les we niet meteen ook maar de menselijke
leerling door een digitale leerling vervangen. Waarom zou een mens
überhaupt wiskunde willen leren?
Tijdens het symposium kunt u deelnemen aan parallelsessies over
bijvoorbeeld welke strategie het beste is voor het spel boter, kaas en
eieren. Ook kunt u kiezen voor een parallelsessie over het aloude
handelsreizigersprobleem. Via dat probleem komt u meer te weten over hoe
satellieten worden gecontroleerd en hoe DNA-sequenties kunnen worden
berekend. Verder zijn er nog parallelsessies over vectorcalculus en
fourierreeksen.
De slotpresentatie wordt verzorgd door prof. Eelbode. Hij
hield onder andere ook een succesvolle presentatie op de Nationale
Wiskundedagen van 2020. Zijn onderwerp is FUNdamental Mathematics.
De wiskundige wordt door hem op een ludieke manier bekeken. Wat zijn
de typische frustraties van de wiskundige, wat drijft hem/haar in
de zoektocht naar abstracte schoonheid en welke bewijstechnieken
worden momenteel, jammer genoeg, nog steeds niet op school gedoceerd?
Inschrijven
Ga naar fontys.nl/wiskundesymposium voor meer informatie of om u
in te schrijven. Doe dat uiterlijk op dinsdag 9 maart 2021. Aan het
symposium zijn geen kosten verbonden.
|
Verslag eerste ronde Wiskunde Olympiade
Ook de eerste ronde van de Wiskunde Olympiade verliep dit jaar
anders dan anders. Vanwege de lockdown maakte een groot deel van de
leerlingen de eerste ronde thuis via een online systeem. Er deden dit
jaar 229 scholen mee met in totaal 3403 leerlingen.
301 leerlingen uit 5 vwo en 5 havo met 16 punten of meer, 269 leerlingen
uit 4 vwo en 4 havo met 14 punten of meer en 167 leerlingen uit de onderbouw
met 11 punten of meer gaan door naar de tweede ronde die op 12 maart 2021
wordt gehouden. De beste leerlingen uit elke categorie van de tweede ronde,
naar schatting ongeveer 130 leerlingen, zullen vervolgens worden uitgenodigd
voor de finale aan de TU Eindhoven op 17 september 2021.
Prijswinnaars
De scholenprijs voor de beste school 'overall' gaat naar het Lorentz
Lyceum uit Eindhoven. Deze school had ook de beste onderbouwdeelnemers
maar omdat ze al de scholenprijs 'overall' hebben gewonnen, gaat de
scholenprijs onderbouw naar de nummer 2, het Huygens Lyceum uit
Eindhoven. Het Lorentz Casimir Lyceum behaalde ook de hoogste score
bij de meisjes. De scholenprijs meisjes gaat daarom ook naar de nummer 2,
het Praedinius Gymnasium uit Groningen.
Er is ook nog een scholenprijs voor de beste school die in de
afgelopen drie jaar voor het eerst (weer) deelneemt aan de
Wiskunde Olympiade. Deze scholenprijs gaat naar de International
School Alberdingk Thijm uit Hilversum.
U vindt de opgaven, de uitwerkingen en het verslag van de eerste ronde op
www.wiskundeolympiade.nl. We zijn er heel gelukkig mee dat de eerste
ronde, ondanks de pandemie, toch is doorgegaan. Wij danken alle
wedstrijdleiders voor de flexibiliteit die zij hebben getoond.
Namens de Stichting Nederlandse Wiskunde Olympiade
Melanie Steentjes ( melanie@wiskundeolympiade.nl)
|
Betapartnerconferentie
De Bètapartnersconferentie 2021 "Een nieuwe lente, een nieuw
geluid" vindt online plaats op donderdag 18 maart 2021 van 15:00
uur tot 18:00 uur.
Het programma bestaat uit de openingsvoordracht "De Europese
Green Deal" door Jacob de Boer, gevolgd door twee rondes
met een ruim aanbod aan workshops. Speciaal voor wiskundedocenten
geeft Jan Keemink van het Hervormd Lyceum Zuid een verrassende
workshop met als titel "De didactiek van het inproduct".
Volg
deze link voor meer informatie of om u aan te melden.
|
Advertenties
Gratis software voor efficienter afstandsonderwijs
Door het verlengen van de lockdown blijft online lesgeven nog even
onderdeel van het onderwijs. Texas Instruments biedt u graag
ondersteuning om het online leren en lesgeven zo gemakkelijk
mogelijk te maken.
Zo hebben wij diverse softwarelicenties die het afstandsonderwijs
vergemakkelijken en die leerlingen 6 maanden mogen gebruiken. Neem
contact op met onze Educational Consultant Ali Dikici. Hij
adviseert u welke software het meest geschikt is zodat leerlingen zo
optimaal mogelijk mee kunnen doen in de les.
Bekijk
het aanbod onder 'Software voor uw leerlingen' op deze pagina:
education.ti.com/nl/afstandsonderwijs.
|
Valentijnsafspraak met NumWorks?
Wilt u de grafische rekenmachine van NumWorks graag beter
leren kennen? Op Valentijnsdag leek het ons gepast om u een presentatie
of trainingssessie voor u en uw collega's in de wiskundesectie aan te
bieden.
We organiseren die gelegenheid graag op een geschikt moment, online
of op locatie.
Heeft u interesse? We horen het graag via contact@numworks.nl.
|
|
|
Pi-mok
Om ook dit jaar pi-dag (14 maart) op te vrolijken, heeft Yvonne
Killian van haar pi-dicht van een tijdje geleden een update
gemaakt en de nieuwe tekst op een mok gezet. Tip: hardop lezen!
Als u uw adres mailt naar pi@ykillian.nl, komt er voor 8 euro plus
7 euro verzendkosten ook een mok uw kant uit.
|
Verplicht updaten Casio grafische rekenmachines (herinnering)
In de maartmededeling van 2021 staan de verplichte OS-versies voor het
Centraal Examen:
- Voor de Casio fx-CG50 is dat OS versie 3.50.
- Voor de Casio fx-CG20 is dat OS versie 3.12.
- Voor de Casio fx-9860GII is dat OS versie 2.11.
Als deze verplichte versie niet op de grafische rekenmachine is
geïnstalleerd, mag die rekenmachine niet tijdens het Centraal
Examen gebruikt worden. Met de update wordt de nieuwe examenstand
geïnstalleerd.
Meer informatie en de benodigde downloads vindt u op casio-educatie.nl/examenstand.
|
|
|
Webinar Casio educatie - examenstand
Op verschillende momenten organiseren wij een gratis webinar met als doel, u
te ondersteunen bij het updaten van de Casio grafische rekenmachine. Na dit
webinar kunt u uw leerlingen helpen met updaten zodat ze de nieuwste OS-versie hebben met de
juiste examenstand.
Tijdens het webinar bespreken we de veranderingen waar u op moet
letten en komen er tips en trucs voorbij met praktische voorbeelden.
Schrijf
u in via deze link.
|
|
|
Zullen we een keer afspreken?
|
Toegepaste Wiskunde studeren in Leeuwarden
NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden biedt voor alle leerlingen
die wiskunde interessant vinden de vierjarige hbo-opleiding
Toegepaste Wiskunde.
Graag willen we alle leerlingen in het voortgezet onderwijs kennis
laten maken met deze opleiding. Het is een studie met veel wiskunde,
zoals analyse, discrete wiskunde, logistiek, statistiek, data science,
software ontwikkeling en verzekeringswiskunde. Er is genoeg te leren.
Deel
deze link met uw leerlingen uit de bovenbouw zodat ze alvast een
eerste indruk krijgen van deze opleiding.
|
De Rekenwinkel
Wilt u uw leerlingen zelf rekenmachines laten bestellen maar
wél tegen een schoolkorting?
Neem dan contact met ons op via info@derekenwinkel.nl en hoor
hoe we dit ook voor u kunnen invullen.
Wij zijn partner van HP, Texas Instruments, Casio en Sharp.
|
|
|