nummer 837, 17 februa­ri 2019

Sinds 2010 is er een duide­lijke stij­ging te zien van de keuze van meisjes voor de N-profie­len in de boven­bouw van het havo/vwo. De laatste paar jaar lijkt daar echter een kente­ring in te zitten. Bij de jongens was dat al eerder het geval. De ver­schil­len tussen jongens en meisjes zijn hier­door op het eerste gezicht klein gewor­den. Bij nadere beschou­wing moet dit beeld echter wat worden gecorri­geerd. Een jaar geleden was het al enigs­zins te zien dat de groei van de keuze voor de exacte profie­len bij meisjes stag­neerde. Zie hier­voor ook WiskundE-brief 801. Een jaar later is dit beeld wat duide­lijker gewor­den. Havo
In de onder­staande figuur is zicht­baar dat in de laatste twee jaar de keuze van meisjes voor een natuur­profiel (Natuur & Gezond­heid of Natuur & Tech­niek) op het havo iets is terugge­lopen. Bij de jongens zien we op het havo al langer een gestage daling optre­den. De profiel­keuze lijkt steeds minder afhanke­lijk te zijn van het ge­slacht van de leer­ling. Toch bestaan er op het havo grote ver­schil­len in de profiel­keuze. Jongens kiezen als natuur­profiel in meerder­heid voor Natuur & Tech­niek terwijl meisjes massaal voor Natuur & Gezond­heid kiezen. Daarbij kiezen veel meer meisjes dan jongens voor het Cultuur & Maat­schap­pij-profiel. Vwo
Op het vwo zie we in globale zin hetzelf­de beeld. De ver­schil­len tussen jongens en meisjes lijken wel­haast verdwe­nen te zijn. Maar ook hier moeten we nauwkeu­riger naar de profie­len kijken. Bij de jongens is Natuur & Tech­niek verre­weg het popu­lairste profiel terwijl bij de meisjes het profiel Natuur & Gezond­heid veel popu­lairder is. Het Cultuur & Maat­schap­pij-profiel wordt door jongens nauwe­lijks gekozen terwijl onge­veer 10% van de meisjes dit profiel kiezen. Opmerke­lijk is ook dat vooral de keuze voor het profiel Natuur & Tech­niek bij meisjes vrij abrupt is gedaald. In het school­jaar 2016/2017 koos nog bijna 29% van de meisjes dit profiel; in 2017/2018 was dat plotse­ling bijna 3 procent­punten minder. Einde aan de groei van wiskun­de B
Over de vakken­keuze in de vierde klas zijn mij geen cijfers bekend. Wel zie ik in de aantal­len eindexa­menkan­didaten op het havo een recente ver­schui­ving van wiskun­de B naar wiskun­de A. Op het vwo lijkt de groei van wiskun­de B even­eens tot stil­stand te zijn gekomen, hoewel wiskun­de B daar nog steeds duide­lijk het groot­ste wiskun­devak is op het eindexa­men. gk

Van alle hbo-studen­ten blijken degenen die de leraren­oplei­ding wiskun­de hebben afge­rond, de sterk­ste positie op de arbeids­markt te verwer­ven. Dat blijkt uit een recent gepubli­ceerd onder­zoek van uitke­ringsin­stantie UWV. Uit dit onder­zoek blijkt name­lijk dat 237 van de 300 studen­ten die in het studie­jaar 2016/2017 hun bache­lor oplei­ding tot leraar wiskun­de afslo­ten, binnen 15 maanden een vaste baan hadden. Met 79% van de studen­ten scoorde deze groep hoger dan alle andere hbo bache­lorop­leidin­gen. Gemid­deld vonden de nieuwe wiskun­delera­ren na iets meer dan 2 maanden een baan. Ook wat betreft het bruto uurloon en het jaarin­komen bevin­den deze jonge leraren zich in de top. Top tien
In de top tien van hbo-oplei­dingen met de beste startpo­sitie bevin­den zich maar liefst negen tweede­graads leraren­oplei­dingen. Een kantte­kening die de onder­zoekers hierbij maken, is dat bij de tweede­graads leraren­oplei­dingen de gemid­delde leef­tijd van de afgestu­deerden vijf jaar hoger ligt. Ook gaat het binnen deze groep rela­tief vaak om studen­ten die de studie naast hun baan volgen. Een analyse van SEO Econo­misch Onder­zoek wijst inder­daad uit dat deze twee aspec­ten een rol spelen. Maar ook na correc­tie voor leef­tijd en oplei­dings­vorm doen de tweede­graads leraren­oplei­dingen het in verge­lijking tot andere hbo-oplei­dingen zeer goed op de arbeids­markt. Het inkomen behoort dan nog steeds tot de top en de tijd tot het vinden van een substan­tiële baan is dan nog steeds zeer gering. De onder­zoekers merken in hun rapport tot slot nog op dat zij de situa­tie kort na het afstude­ren hebben belicht. Na vijf of tien jaar kan de situa­tie heel anders uitpak­ken. gk

In WiskundE-brief 836 las ik het artikel "Is het nog leuk om tweede­graads wiskun­dedo­cent te zijn?" van collega Marcel. Naar aanlei­ding van de recente plannen om het rekenen binnen de wiskun­de te toetsen, vroeg hij zich als tweede­graads docent wiskun­de af of hij zich niet beter kon laten omscho­len tot docent natuur- of schei­kunde. Marcel is name­lijk bang om een veredel­de reken­meester te worden die hoog­stens af en toe nog een beetje wiskun­de mag geven. Een docent die de nieuwe ontwik­kelin­gen op zich af ziet komen en zich af­vraagt of hij of zij nog wel wiskun­de mag geven, heeft naar mijn mening een beperk­te kijk op het vakge­bied van de wiskun­de. Het klopt dat het verlies van algebra in de onder­bouw stevig is. Het klopt ook dat rekenen een grotere rol binnen de wiskun­de krijgt. Maar ver­dwijnt daarmee ook de lol van de wiskun­de? Voor mij is dat niet het geval want de essen­tie van wiskun­de zit voor mij in het leren oplos­sen van proble­men en het logisch leren naden­ken. De context waarin dat plaats vindt, bepaal je als docent zelf. Zit het plezier in wiskun­deonder­wijs echt alleen in de 'pure' wiskun­de? Als je dat van mening bent, dan kun je volgens mij maar beter op een univer­siteit les gaan geven. Voor mij zit het plezier van mijn wiskun­deles­sen in het leggen van connec­ties met andere vakge­bieden en in het aanzet­ten van leerlin­gen tot naden­ken. Slaaf van de wiskun­demetho­de
Algebra vinden we leuker dan rekenen. Dat is vanzelf­spre­kend want daarom zijn wij wiskun­dele­raar gewor­den. Maar kijk eens naar de nieuwe moge­lijkhe­den die de voorge­stelde curricu­lumver­schui­ving je als docent biedt. En laat je daarbij niet beper­ken tot wat er in de boeken staat. Word geen slaaf van je methode. Daag leerlin­gen uit en gebruik voor­beelden uit hun dage­lijks leven om ze te laten zien dat ze onge­merkt eigen­lijk altijd wel met een vorm van wiskun­de bezig zijn. Rekenen en wiskun­de zijn allebei zo leuk als je het zelf maakt. Alex van Kampen

Sinds kort heeft het wiskun­detijd­schrift Pythago­ras een gloed­nieuwe, schitte­rende website. Op die site kunt u gratis comple­te jaargan­gen Pythago­ras raadple­gen. Het Neder­landse wiskun­detijd­schrift voor jonge­ren "Pythago­ras" bestaat al sinds 1961. Alle jaargan­gen vanaf septem­ber 1961 tot en met juni 2016 zijn nu voor ieder­een beschik­baar gesteld. Dat geldt ook voor de 'Kleine nootjes', de bekende eenvou­dige opgaven die weinig voorken­nis eisen. Verder vindt u op de website de opgaven van de Pythago­ras Olympia­de en een selec­tie van artike­len uit recente­re nummers. Voor abon­nees van Pythago­ras zijn, na inlog­gen, alle artike­len online beschik­baar.

Op 5 april 2019 organi­seert het Korte­weg de Vries Insti­tuut van de Univer­siteit van Amster­dam wederom de jaar­lijkse confe­rentie­dag "Leve de Wiskun­de!". Tijdens deze confe­rentie­dag, die speci­aal voor wiskun­dedocen­ten en hun meest gemoti­veerde wiskun­deleer­lingen wordt gehou­den, vertel­len wiskun­digen uit Amster­dam met veel enthou­siasme over hun onder­zoek. Het program­ma van de confe­rentie­dag ziet er als volgt uit:

tijd	onder­deel
09.45 uur	Ont­vangst.
10.20 uur	Opening door prof. dr. Eric Opdam, direc­teur van het Korte­weg de Vries Insti­tuut.
10.30 uur	"Prijzen leren uit data" door Arnoud den Boer.
11:15 uur	"Het lekker­ste bewijs uit de meetkun­de" door Raf Bock­landt.
12.05 uur	Lunch.
12.50 uur	"Quantum algo­rithms en Hada­mard matri­ces" door Maris Ozols (Engels­talig).
13.40 uur	"Waarom wiskun­de steeds belang­rijk wordt in de financi­ële sector" door Erik Winands.
14.25 uur	Pauze.
15.00 uur	"In de knoop" door Zoë Schroot.
15.45 uur	Afslui­ting.

De confe­rentie vindt plaats in de Türing­zaal van het CWI, Science­park 123 1098XG, Amster­dam. De confe­rentie is gratis en voor de lunch wordt gezorgd. Het aantal deelne­mers is gelimi­teerd dus volg snel deze link om u in te schrij­ven. Bart Groene­veld (a.groene­veld@uva.nl)

U wilt als docent met plezier lesge­ven en goede resulta­ten behalen. Om dat te berei­ken, heeft u een oplei­ding gevolgd, heeft u goed naar uw collega's gekeken en heeft u ook vanuit publica­ties en eigen erva­ring veel didacti­sche kennis opge­daan. De cursus "Effec­tief Wiskun­de Onder­wijzen" van Bèta­part­ners heeft tot doel, uw didac­tisch reper­toire nog veel verder uit te breiden. Die uitbrei­ding van het didacti­sche reper­toire gebeurt door inter­collegi­ale uitwis­seling en door het inzet­ten van recente bevin­dingen op het gebied van forma­tief leren, werken en evalue­ren tijdens de wiskun­deles. Forma­tief leren, evalue­ren en werken
Tijdens de cursus komen onder andere de volgen­de thema's aan de orde:

• Onder­wijzen en leren vanuit leerdoe­len.
• Leren zicht­baar maken met effec­tieve leerac­tivitei­ten.
• Effec­tief feed­back geven op verder leren.
• Vragen stellen en aanwij­zingen geven.
• Strate­gieën uitbrei­den.

In de bijeen­komsten zullen deze thema's con­creet worden gemaakt door ze te koppe­len aan de school­wiskun­de, waarbij steeds aanslui­ting zal worden gezocht met de behoef­te van de deelne­mers. Michel van Ast
De cursus wordt geleid door Michel van Ast. Michel heeft veel erva­ring als wiskun­dedo­cent, als leraren­oplei­der en als trainer en coach van docen­ten in effec­tief wiskun­deonder­wijs. Daarbij is Michel co-auteur van de boeken "Kleppen dicht!" en "Kleppen open!", boeken die gaan over het effec­tief en actief leren met ICT. Plaats en in­schrij­ven
De eerste bijeen­komst is op woens­dag 17 april 2019. Na deze datum zullen er nog min­stens twee bijeen­komsten in juli en septem­ber worden georga­niseerd. Alle bijeen­komsten worden gehou­den op het Regius­college in Schagen. Voor leden van Bèta­part­ners kost de cursus € 100,= en voor niet-leden kost de cursus € 200,=. Volg deze link voor meer informa­tie of om u aan te melden.

De Interna­tional School of The Hague (IHS) is per direct op zoek naar een wiskun­dedo­cent voor 1,0 fte. Op de interna­tionale school is de voer­taal Engels en worden alle lessen dus in het Engels gegeven. De ISH maakt onder­deel uit van Stich­ting Het Rijn­lands Lyceum en ver­zorgt het onder­wijs voor 1900 leerlin­gen uit meer dan 100 landen. Volg deze link voor meer informa­tie of om te sollici­teren. Voor vragen over de vacatu­re kunt u terecht bij Penny van Niekerk, medewer­ker recruit­ment, via p.vannie­kerk@ishthe­hague.nl.

Wanneer de grafi­sche rekenma­chine wordt ge­bruikt om wiskun­de te ontdek­ken dan moet die machine natuur­lijk wel krach­tig en intuï­tief genoeg zijn voor uw leerlin­gen. Probeer er met uw rekenma­chine eens achter te komen hoe de grafiek van uit de grafiek van ont­staat en klik daarna op deze link om te zien hoe dit werkt op een rekenma­chine die wél uitno­digt tot geleid heront­dekken. Meer informa­tie? Mail naar info@hp-prime.nl.