nummer 792, 12 novem­ber 2017

Dit nummer wordt ge­stuurd naar onge­veer 4700 adres­sen.

De Wiskun­dE-brief is een digita­le nieuws­brief, gericht op wiskun­dedocen­ten in het voortge­zet onder­wijs, met als doel om een snelle onder­linge uitwis­seling van informa­tie en menin­gen moge­lijk te maken. De brief ver­schijnt buiten de school­vakan­ties onge­veer één keer per week. Het abonne­ment is gratis.
Uw bijdra­gen aan de Wiskun­dE-brief zijn welkom op het e-maila­dres van de redac­tie. Op de website van de Wiskun­dE-brief kunt u zich abonne­ren, vindt u alle voor­waarden en adver­tentie­tarie­ven en kunt u oude nummers nalezen.
Artikelen en bijdragen
Vacatures in het onderwijs
Advertenties

 

Belangrijke oproep: maandag 13 november bijeenkomst visiedocument

Komende maandag, 13 novem­ber, is er in Utrecht een bijeen­komst over het voorlo­pige visiedo­cument van de NVvW met betrek­king tot het toekom­stig curricu­lum. Het is kort dag maar het is een uitgele­zen moment om met betrek­king tot de ontwik­keling van het wiskun­deonder­wijs in de komende decen­nia een vinger in de pap te hebben.
Zoals in Wiskun­dE-brief 791 vermeld, is er door de Neder­landse Vereni­ging van Wiskun­delera­ren (NVvW) een concept visiedo­cument gepubli­ceerd waarin concre­te voor­stellen worden gedaan met betrek­king tot de gewens­te wiskun­depro­gramma's in met name de boven­bouw van het vmbo, het havo en het vwo. Via deze link kunt dit concept bekij­ken en hierop reage­ren.
Uw bijdra­ge is belang­rijk
Via dezelf­de link kunt u zich opgeven voor de feed­backses­sie van maandag aan­staande. De NVvW zou dat zeer op prijs stellen want de belang­stel­ling is tot nu toe wat mager. Vandaar deze 'last minute' oproep.
De bijeen­komst wordt gehou­den in het gebouw van UniC en duurt van 16:30 uur tot 19:00 uur.

 

Vergrijzing verleden tijd?

Om een beeld te krijgen van de demogra­fische kenmer­ken van de groep van wiskun­dedocen­ten in Neder­land kun je natuur­lijk eens goed rondkij­ken op bijeen­komsten als de studie­dag van de NVvW of de Nationa­le Wiskun­de Dagen. Maar als je er even over nadenkt, dan weet je dat dit vermoe­delijk niet het juiste beeld geeft. Geluk­kig worden er over dit onder­werp ook statis­tieken gepubli­ceerd die moge­lijk een betrouw­baarder beeld geven. Maar ook over die statis­tieken valt wel het een en ander op te merken.
DUO, de Dienst Uitvoe­ring Onder­wijs van het ministe­rie van OCW, publi­ceert regelma­tig statis­tieken over het perso­neelsbe­stand van onder andere het voortge­zet onder­wijs. Helaas zijn die cijfers, om voor mij onduide­lijke redenen, niet altijd even actueel en volle­dig. Ze bieden geluk­kig wel voldoen­de materi­aal om je een rede­lijk betrouw­baar beeld te kunnen vormen.
Keer­punt?
Soms bestaat er de indruk dat het leraren­corps steeds meer ver­grijst. Bij wiskun­de is dat op het voortge­zet onder­wijs de laatste jaren echter niet meer het geval. De gemid­delde leef­tijd is sinds 2011 zelfs een beetje gedaald, te weten van 45,4 naar 44,9 jaar. De gemid­delde leef­tijd is natuur­lijk maar één indica­tor; een iets volledi­ger beeld geeft de verde­ling over de ver­schil­lende leef­tijds­klassen:
Omdat gege­vens van 2010 en 2012 ontbre­ken, zijn in het boven­staande plaatje alleen de oneven jaren weerge­geven. De meest recente data zijn van 1 oktober 2015. Opmerke­lijk is dat tot voor kort van een substan­tieel deel van de docen­ten de leef­tijd niet bij DUO bekend was. Deson­danks is het beeld vrij duide­lijk. Een jaar of 8 geleden was de groep van 45 tot 55 jarigen verre­weg het grootst. Het is daarom niet verwon­derlijk dat volgens de meest recente cijfers nu de groep van 55 tot 65 jarigen het grootst is. Als je het zo bekijkt, dan zou je kunnen spreken van een toene­mende vergrij­zing.
Maar aan de andere kant zie je in het plaatje ook een sterke opmars van de groep docen­ten onder de 35 jaar in de periode van 2011 tot 2015. Die opmars heeft uitein­delijk een lichte daling van de gemid­delde leef­tijd tot gevolg.
Meer vrouwen
Als we de mannen en vrouwen apart bekij­ken, dan valt op dat de gemid­delde leef­tijd minder daalt dan wanneer we de totale groep bekij­ken. De verkla­ring voor deze 'bijna paradox' is dat er naar verhou­ding steeds meer vrouwen wiskun­de geven in het voortge­zet onder­wijs en de gemid­delde leef­tijd van de vrouwen lager ligt dan die van de mannen. Die trend van 'vervrou­welij­king' van het wiskun­dedocen­ten­corps is al wat langer waar te nemen binnen het voortge­zet onder­wijs. In 2009 waren er per 100 manne­lijke wiskun­delera­ren 49 vrouwe­lijke wiskun­delera­ren en in 2015 waren dat er al 63.
Ook in dit plaatje is het weer opmerke­lijk dat van een vrij grote groep het ge­slacht bij DUO niet bekend was. Moge­lijk dat in de toe­komst deze groep door aange­past wet- en regelge­ving met betrek­king tot de gender­neutra­liteit weer gaat groeien...
gk

 

Doorstroom vmbo havo

 
Voor leerlin­gen die willen door­stromen van vmbo naar havo met wiskun­de A of B is het belang­rijk dat zij voor een goede aanslui­ting extra onder­wijs aangebo­den krijgen. Zij moeten name­lijk leren om forme­ler en abstrac­ter met wiskun­de om te gaan. Ook moeten er wat onder­werpen worden bijge­spij­kerd die in de onder­bouw van het havo wel en op de theore­tische leerweg van het vmbo niet aan bod kwamen.
Slo heeft ruim een half jaar geleden een specia­le webpagi­na over de door­stroom vanuit het vmbo naar havo (en in mindere mate naar het mbo) inge­richt. Via die webpagi­na kunt u onder andere het docu­ment "Verrij­kingsmo­gelijk­heden formali­satie en abstrac­tie" downloa­den, een docu­ment dat rijke­lijk is voor­zien van voor­beeldop­gaven en uitwer­kingen. In de brochu­re "Goed voorbe­reid verder met wiskun­de" van maart 2015 wordt uitge­breider inge­gaan op de verrij­kingsmo­gelijk­heden. Nog wat ouder, name­lijk van juni 2013, zijn de "Op­stroom­modules van vmbo g/tl naar havo 4 voor het vak wiskun­de", com­pleet met docen­tenhand­leiding.
Wie lost het aanslui­tings­pro­bleem op?
Het is wel­licht onte­recht maar bij veel docen­ten op het havo bestaat de indruk dat het pro­bleem van de aanslui­ting vmbo-havo in de prak­tijk meestal op het bord ligt van de ontvan­gende school. Het aan­sluit­pro­bleem wordt daar op ver­schil­lende manie­ren opge­lost. Op sommige scholen kiest men voor een aan­sluit­cursus vóór het begin van het school­jaar; op andere scholen prefe­reert men een inten­sieve begelei­ding tijdens de eerste maanden van de nieuwe cursus.
Hoe dan ook, voor een docent wiskun­de die vmbo-instro­mers ont­vangt, is het belang­rijk dat deze goed op de hoogte is van de ver­schil­len tussen het examen­program­ma wiskun­de op de theore­tische leerweg van het vmbo en de wiskun­de die in de onder­bouw van het havo wordt onderwe­zen. In het docu­ment "Tussen­doelen havo en examen­program­ma wiskun­de-tl" doet SLO een poging om dat ver­schil voor u in kaart te brengen.
gk

 

Monsterscore voor vijfdeklasser op Nederlandse Wiskunde Olympiade

 
De zestien­jarige Mat­thijs van der Poel uit IJssel­stein heeft bij de Neder­landse Wiskun­de Olympia­de 2017 in alle drie de rondes de maxima­le score behaald. Daarmee is hij de aller­beste van de ruim 10.000 deelne­mende leerlin­gen. Tijdens de prijs­uitrei­king op vrijdag­middag 10 novem­ber 2017 nam hij zijn eerste prijs in de catego­rie klas 5 in ont­vangst.
Het was niet de eerste keer dat topta­lent Mat­thijs hoge ogen gooide. In de lande­lijke finale behoor­de hij de afgelo­pen drie jaar name­lijk ook al tot de prijs­win­naars en afgelo­pen zomer behaal­de hij een zilve­ren medail­le op de Interna­tionale Wiskun­de Olympia­de in Brazi­lië. In de komende jaren kan hij nog twee keer "voor goud gaan" bij dit wereld­kampi­oen­schap.
Naast Mat­thijs van der Poel vielen ook veer­tien andere leerlin­gen in de prijzen. In de catego­rie klas 6 ging de eerste prijs naar Nils van de Berg uit Ooster­hout en in de catego­rie klas 4 en lager was de eerste prijs voor vierde­klasser Jippe Hooge­veen uit Odijk. Naast de drie win­naars van de eerste prijs ontvin­gen in elke catego­rie ook de nummers 2 tot en met 5 een prijs. De vijf­tien prijzen, varië­rend van € 50,= tot € 250,=, zijn beschik­baar gesteld door de Neder­landse Vereni­ging van Wiskun­delera­ren. Een volledi­ge lijst van prijs­win­naars is te vinden op de site van de Neder­landse Wiskun­de Olympia­de.
Drie rondes
De Neder­landse Wiskun­de Olympia­de is een wed­strijd voor middel­bare scholie­ren met belang­stel­ling voor wiskun­de. De speelse maar uitda­gende opgaven testen de deelne­mers op creati­viteit en wiskun­dig inzicht. De wed­strijd bestaat uit drie rondes. In januari en februa­ri 2017 deden aan de eerste ronde van de olympia­de 10.529 leerlin­gen van 340 ver­schil­lende scholen uit het hele land mee. De beste deelne­mers per catego­rie werden daarna uitgeno­digd voor de tweede ronde. Hieraan namen op 17 maart 2017 in totaal 887 leerlin­gen deel. Aan de finale, die op 15 septem­ber 2017 op de Techni­sche Univer­siteit Eindho­ven werd gehou­den, namen de 159 overge­bleven leerlin­gen deel. Die finale resul­teerde uitein­delijk in de vijf­tien genoem­de win­naars.
Interna­tionaal
Samen met nog vijf­tien andere veelbe­lovende finalis­ten hebben de vijf­tien prijs­win­naars een uitnodi­ging gekre­gen voor een inten­sief trai­nings­program­ma in de periode novem­ber 2017 tot en met juni 2018. Uitein­delijk zullen er dan zes leerlin­gen geselec­teerd worden voor het team dat Neder­land in de zomer van 2018 verte­genwoor­digt bij de Interna­tionale Wiskun­de Olympia­de in Roeme­nië. Ook worden er vier meisjes geselec­teerd voor de Europe­an Girls’ Mathema­tical Olympi­ad in Italië en tien leerlin­gen voor de Benelux Mathema­tical Olympi­ad in Luxem­burg.
Het trai­nings­program­ma vindt plaats onder leiding van Birgit van Dalen (Univer­siteit Leiden, ISW Hooge­land Naald­wijk) en Quin­tijn Puite (Techni­sche Univer­siteit Eindho­ven, Hoge­school Utrecht).

 

RU Nijmegen: masterclasses voor bovenbouwleerlingen vwo

Na het succes van vorig jaar biedt de Radboud Univer­siteit Nijme­gen geduren­de dit school­jaar weer een aantal leerza­me en interes­sante master­classes aan. Tijdens een master­class gaan leerlin­gen op de univer­siteit aan de slag met een onder­werp binnen de wiskun­de dat de lesstof van het voortge­zet onder­wijs ont­stijgt. Dit jaar kunnen leerlin­gen aan vijf master­classes deelne­men.
De master­classes zijn gratis. Zij duren één middag en worden ver­zorgd door docen­ten van de univer­siteit. Tijdens de master­class worden de leerlin­gen uitge­daagd en krijgen ze een indruk hoe er op de univer­siteit les wordt gegeven. Aan het eind van iedere master­class krijgen de leerlin­gen een certifi­caat uitge­reikt.
Dit zijn de master­classes voor dit school­jaar:
master­class datum informa­tie of in­schrij­ven
Meetkun­de 20 decem­ber 2017 klik hier
Model­len en voor­spellen: Diffe­renti­aalver­gelij­kingen 7 februa­ri 2018 klik hier
Quater­nionen 7 maart 2018 klik hier
Hoe goo­chelt Google? 11 april 2018 klik hier
Knopen­theorie 24 april 2018 klik hier
Volg deze link voor algeme­ne informa­tie over onze master­classes.
Tim van Lier, Coördi­nator vak­steun­punt Wiskun­de
t.vanlier@science.ru.nl

 

Miniconferentie "Redeneren en formuleren bij de vakken"

 
Voor een effec­tieve vak(taal)didac­tiek is het nodig dat vakken­nis in herken­bare contex­ten wordt aangebo­den, dat leerlin­gen gestimu­leerd worden om over vakcon­cepten te spreken en te schrij­ven en dat de leraar onder­steu­ning biedt bij het verwer­ven van de juiste vaktaal. Over dit onder­werp organi­seert SLO binnen­kort een minicon­feren­tie.
Het bieden van taal­steun aan leerlin­gen is een tame­lijk weerbar­stig onder­werp. Hoe onder­steunt de leraar zijn of haar leerlin­gen in het gebruik van vaktaal? Hoe geeft de leraar instruc­tie en onder­steu­ning bij het vakma­tig redene­ren? En hoe laat de docent een leer­ling antwoor­den op toets­vragen goed formule­ren? Voor effec­tieve taal­steun ligt voorals­nog geen pas­klaar recept klaar. Zeker is dat de vakle­raar zelf een scherp beeld moet hebben van de eigen vaktaal en dat hij of zij typi­sche kenmer­ken van die taal met de leerlin­gen kan bespre­ken.
Publica­ties over taal­steun
Voor het vergro­ten van het inzicht in de eigen vaktaal ontwik­kelt SLO onder andere publica­ties voor de wiskun­devak­ken. Deze publica­ties geven leraren, taal­coördi­natoren, leraren­oplei­ders en onder­wijsad­viseurs een vakspe­cifiek inzicht in de wijze waarop deze vaktaal ingezet wordt bij het vakma­tig redene­ren. Zij krijgen aanwij­zingen hoe zij dit inzicht in de prak­tijk kunnen hante­ren. Op de minicon­feren­tie zal SLO concept­versies van deze publica­ties presen­teren en bespre­ken.
Minicon­feren­tie
De minicon­feren­tie draagt de titel "Redene­ren en formule­ren bij de vakken" en zal op 1 decem­ber 2017 worden gehou­den. Plaats van hande­ling is cursus- en verga­dercen­trum Domstad in Utrecht. De minicon­feren­tie begint om 13:00 uur en is om 16:00 uur weer afgelo­pen. De toegang is gratis.
Volg deze link voor informa­tie of om u aan te melden.

 

Pilotmateriaal DTT beschikbaar

Aan de pilot van de Diagnos­tische Tussen­tijdse Toets (DTT) is na drie jaar een einde gekomen. SLO heeft tijdens de pilotpe­riode een zeven­tal scholen bege­leid bij de toepas­sing van de DDT voor hun forma­tieve evalua­tie. Die begelei­ding heeft geresul­teerd in een hoeveel­heid materi­aal dat nu aan belang­stellen­den ter beschik­king wordt gesteld.
Voor wiskun­de gaat het om de volgen­de drie documen­ten:

Vacatu­res in het onder­wijs

Het plaat­sen van vacatu­remel­dingen voor docen­ten wiskun­de en rekenen is gratis voor niet particu­liere instel­lingen voor middel­baar en hoger onder­wijs. Voor de voor­waarden: zie www.wiskun­debrief.nl.


 

Eerste/tweedegraads vacature te Ede

Het Pallas Athene College in Ede is op zoek naar een eerste­graads of tweede­graads docent wiskun­de voor 0,6 tot 0,8 fte. Het betreft een vervan­ging met uit­zicht op een vast dienst­verband.
 
Wij zoeken een inspire­rende docent die het belang van een veilige leerom­geving cen­traal stelt en in samen­werking met collega's wil werken aan een goede kwali­teit en uitste­kende resulta­ten.
Wij ontvan­gen uw sollici­tatie graag voor 17 novem­ber 2017 via vacatu­res@pallas­athene­college.nl. Voor nadere informa­tie verwij­zen wij u naar onze website. Neem voor nadere inlich­tingen contact op met onze conrec­tor Harmen Niedig via het tele­foonnum­mer 0318624300.

Adver­tenties

Voor voor­waarden en tarie­ven: zie www.wiskun­debrief.nl.


 

Het Noordhoff Uitgevers Wiskundecongres. Bent u er ook bij?

Stel uw persoon­lijke dagpro­gramma samen uit een gevari­eerd aanbod van werk­groepen en lezin­gen. Maak tegelij­kertijd kennis met de nieuwe edities van Getal & Ruimte en Moderne Wiskun­de.
Het Wiskun­decon­gres is aange­meld bij regis­terle­raar.nl. Na afloop van het congres ont­vangt u per e-mail een certifi­caat.
Ga voor meer informa­tie naar: nuwis­kunde­congres.nl

 

 
   Het kan! Gediffe­renti­eerd en dyna­misch onder­wijs voor de hele klas
Voor een trial, pilot of demon­stratie ga naar vo.snap­pet.org/meer-weten/
   
 
Met behulp van uw huidige methode
 
 
Alle opgaven via Snappet (on-line)
 
Directe feed­back voor leer­ling en docent

 

Nascholingscursussen GeoGebra

 
Bent u op zoek naar onmid­dellijk bruik­baar interac­tief lesmate­riaal voor uw wiskun­deles­sen? Ontdek dan de talrij­ke vakdi­dac­tische moge­lijkhe­den van GeoGe­bra en neem deel aan één van de webcur­sussen voor begin­nende of gevor­derde GeoGe­bra gebrui­kers.
De online cursus­sen gaan dit najaar van start. Meer informa­tie hebben wij op www.mathelo.net voor u klaarge­zet.
Onder­tussen werd de collec­tie (gratis) GeoGe­bra bestan­den voor deze nascho­lingen al uitge­breid tot meer dan 1.300 stuks. U kunt ze vinden via deze link.
Ivan De Winne, ivan@mathelo.net

 

Casio fx-CG50 compleet eenvoudig

De fx-CG50 is eenvou­dig in gebruik en kan tege­lijk veel meer. De bedie­ning is gelijk aan die van de fx-CG20. Ook de prijs is niet veran­derd.
Wat is er nieuw? Bekijk de videos.
De fx-CG50 is CvTE goedge­keurd en kan dit examen al ge­bruikt worden.
Voor een test­exem­plaar of vrij­blijven­de demon­stratie: educa­tie@casio.nl.
 

 

Requiem voor Choco-pi

Vanwege reorga­nisatie zijn sets van vijf Choco-pi’s tot Sinter­klaas te koop voor de kost­prijs. Losse exempla­ren zijn te koop met € 2,= korting.
Choco-pi gaat binnen­kort uit het assorti­ment, dus dit is echt uw laatste kans!
hanswis­brun.nl/winkel/

 
redactie:Gerard Koolstra, Tineke van den Berg en Ton Groeneveld
e-mail:redactie@wiskundebrief.nl
website:www.wiskundebrief.nl