nummer 748, 11 septem­ber 2016

Bijna een jaar geleden meldde het plat­form Wiskun­de Neder­land dat het aantal wiskun­destu­denten deze eeuw specta­culair is toegeno­men. Zie Wiskun­dE-brief 714. In Een Delta­plan voor de Neder­landse wiskun­de wordt gewezen op een keerzij­de van dit succes: de druk op de onder­wijsge­venden is enorm toegeno­men. Van de zijde van de Techni­sche Univer­sitei­ten kwamen recente­lijk soortge­lijke gelui­den. Het begrip 'wiskun­destu­dent' vraagt, zeker tegen­woordig, om een nadere afbake­ning. In dit stukje beperk ik me tot diege­nen die wiskun­de (of techni­sche wiskun­de) stude­ren aan een (techni­sche of algeme­ne) univer­siteit in Neder­land. De tellin­gen per 1 oktober die door DUO zijn ver­werkt, zijn samen te vatten in het onder­staande staafdi­agram: Aandeel vrouwen stabiel
Sinds 2012 stijgt het aantal wiskun­destu­denten met onge­veer 10% per jaar. Daarbij blijft het aandeel vrouwen vrij stabiel op bijna 30% staan. De groei bevindt zich de laatste jaren vooral bij de master­studen­ten, waar het vak geen 'wiskun­de' maar 'Mathema­tics' wordt genoemd. In oktober 2015 waren er ruim 50% meer master­studen­ten dan in oktober 2012. Daar moet wel bij worden opge­merkt dat het aantal master­studen­ten rela­tief klein is. Het afgelo­pen jaar ging het om 800 studen­ten, tegen bijna 2000 studen­ten in de bache­lor- en prope­deusefa­se. gk

In het over­zicht in Wiskun­dE-brief 747 stond in navol­ging van een recente publica­tie van het CvTE ook de TI plus CE vermeld. Dit type is in Neder­land echter onbe­kend. De TI plus CE−T wordt hier wel ge­bruikt en stond ook al in de tabel. De tweede regel onder het kopje 'Texas Instru­ments' kan dus komen te verval­len. Op onze website staat een aange­past over­zicht.

Ik ben het zeer van harte eens met de bijdra­ge van Casper Albers, Univer­sitair Hoofddo­cent te Gronin­gen, in Wiskun­dE-brief 747. Het is inder­daad beter om onze leerlin­gen in het voortge­zet onder­wijs niet meteen aan de gevaren van Excel bloot te stellen. Laten we ze eerst maar eens te leren om statis­tisch een beetje zuiver te redene­ren. Maar Casper Albers is met zijn waar­schu­wing klaar­blijke­lijk al te laat. Met veel humor toont The Econo­mist in haar laatste nummer name­lijk dat het 'kwaad' zich al op onze univer­sitei­ten bevindt. Zo ontdek­te Thomas Herndon, een jonge student aan the Univer­sity of Massa­chu­setts Amherst, al drie jaar geleden dat een weten­schappe­lijke publica­tie van Carmen Rein­hart en Kenneth Rogoff, beide hoogle­raren aan de Harvard univer­sity, voor geen meter klopte. Rijtjes verge­ten
In hun analyse verga­ten Rein­hart en Rogoff een aantal rijen in hun Excel-formule mee te nemen. Toen Thomas Herndon die rijen toevoeg­de, viel de conclu­sie van het onder­zoek van Rein­hart en Rogoff in duigen. Derge­lijke fouten zijn niet zeld­zaam, stelt The Econo­mist. Het volledi­ge artikel kunt u via deze link lezen. Jerry Boulog­ne, Laurens Lyceum Rotter­dam

Ondanks onze goede wiskun­deresul­taten willen wij, de wiskun­desec­tie van het Christe­lijk College Nassau-Veluwe, dit jaar nog meer werken aan met name de intrin­sieke motiva­tie van onze leerlin­gen. Hoe dagen we onze leer­ling nog meer uit? Wij zijn vooral be­nieuwd of er scholen zijn die een bijzon­dere wiskun­dedidac­tiek hante­ren die succes­vol is. Graag zouden wij in contact willen komen met derge­lijke scholen. Heeft u positie­ve ervarin­gen heeft met het intrin­siek motive­ren van leerlin­gen voor het vak wiskun­de, stuur dan even een mailtje naar m.joris­sen@ccnv.nl. Alvast bedankt voor uw medewer­king. Maurice Jöris­sen, wiskun­dedo­cent CCNV (havo/vwo), Harder­wijk (Noot van de redac­tie: U zou collega Jöris­sen, en anderen, natuur­lijk ook prima kunnen helpen met uw bijdra­ge over intrin­sieke motiva­tie in de Wiskun­dE-brief.)

Op 8 juni 2016 gaven wij een work­shop over statis­tiek in het school­examen tijdens de statis­tiekcon­feren­tie van de NVvW. Ver­schil­lende deelne­mers toonden belang­stel­ling voor de compu­tertoet­sen waar­over wij tijdens de work­shop vertel­den. Van die toetsen is er nu een aantal beschik­baar gesteld. Het betreft compu­tertoet­sen waarin leerlin­gen statis­tiek op drie grote gege­vensbe­standen van het Cen­traal Bureau voor de Statis­tiek (CBS) moeten toepas­sen. Inmid­dels kunt u op de website CBS in de Klas vier compu­tertoet­sen vinden. Kijk bij voortge­zet onder­wijs, wiskun­de, gereed­schap­pen. Daar vindt u onder andere de drie grote gege­vensbe­standen die het CBS beschik­baar heeft gesteld voor onder­wijs­doelein­den, te weten een bestand over de beroeps­bevol­king, een bestand over vrije­tijdsbe­steding en een bestand over wonen. Compu­terprac­tica
Bij elk databe­stand zijn een of twee compu­tertoet­sen beschik­baar. Deze staan steeds in rubriek 'Down­loads' als 'compu­terprac­ticum'. De toetsen zijn in de afgelo­pen twee school­jaren op de GSG Leo Vroman (Gouda) afgeno­men als prakti­sche op­dracht in het kader van het school­examen­dossier van de leerlin­gen. Het gaat om totaal vier practi­ca:

• Twee practi­ca voor havo, bij de bestan­den over beroeps­bevol­king en vrije­tijdsbe­steding.
• Twee practi­ca voor vwo, bij bij de bestan­den over vrije­tijdsbe­steding en wonen.

De havo­toetsen sluiten aan bij het lesmate­riaal dat te vinden is op www.betano­va.nl. Uitwer­kingen
Van de toetsen komen geen uitwer­kingen op de site van het CBS. Wel kunt u bij het CBS het correc­tievoor­schrift van de toetsen opvra­gen zoals dat op de GSG Leo Vroman is ge­bruikt. Lieke Strou­cken (onder­wijs­site@cbs.n), Cen­traal Bureau voor de Statis­tiek
Erik van Barne­veld (e.vanbar­neveld@gsgleo­vroman.nl), GSG Leo Vroman

In Wiskun­dE-brief 745 is melding gemaakt van het initia­tief van het Lande­lijk VakOver­leg Wiskun­de (LVO), bestaan­de uit een afvaar­diging van de ver­schil­lende leraren­oplei­dingen wiskun­de in het land, om de moge­lijkhe­den van het digi­taal toetsen van wiskun­de kri­tisch te onder­zoeken en om bij te dragen aan de verbete­ring van de kwali­teit van die toetsen. Onze belang­rijkste doel­stel­ling is het ontwik­kelen van enkele onder­ling verge­lijkba­re toetsen binnen ver­schil­lende digita­le omgevin­gen. Op die manier kan er erva­ring worden opge­daan met softwa­re en kunnen er crite­ria worden geformu­leerd waaraan een toetsom­geving moet voldoen. Het is ons streven om een kwali­teitsni­veau te berei­ken dat verant­woord wordt geacht om de digita­le toets­wijze toe te passen bij het vak wiskun­de in het voortge­zet en hoger onder­wijs. Voor de leraren­oplei­ding is het natuur­lijk erg belang­rijk om leraren op te leiden voor het gebruik van deze digita­le toets­vorm. Uitnodi­ging
Het LVO wiskun­de organi­seert in samen­werking met 10voor­dele­raar een bijeen­komst op maandag­middag 19 septem­ber van 15:30−17:30 uur in verga­dercen­trum Domstad te Utrecht. Onder­werp van deze bijeen­komst is uiter­aard het digi­taal toetsen van wiskun­de. Wij nodigen u van harte uit om deze bijeen­komst bij te wonen. U kunt zich via email aanmel­den bij Desiree van den Bogaart (d.a.van.den.bogaart@hva.nl) of Nelly Michon (nelly.michon@inhol­land.nl). Nelly Michon, Hoge­school InHol­land

Tijdens de open dag van het Amster­dam Science Park is er in het gebouw van het CWI (Centrum Wiskun­de & Informa­tica) van alles te zien, te horen en te doen op het gebied van wiskun­de en informa­tica. Op zater­dag 1 oktober 2016 is het gebouw voor alle belang­stellen­den geopend van 12:00−17:00 uur. Er zijn lezin­gen voor volwas­senen, activi­teiten speci­aal voor kinde­ren en er is een markt voor ieder­een. Voor kinde­ren tot 12 jaar wordt er ook een wed­strijd georga­niseerd waarbij kaart­jes voor NEMO zijn te winnen. Wat is er te doen?

• Wiskun­de- en informa­tica­markt. Met onder andere Marv de dansen­de robot, bliksem aanra­ken, big data bekij­ken en het driedeu­renspel.
• CWI Game Lab. Maak je eigen compu­tergame of teken­film met het program­ma Scratch.
• Grote veel­vlakken bouwen. Bouw grote wiskun­dige figuren met pvc-buizen. Deze activi­teit wordt ver­zorgd door Stich­ting Vier­kant voor Wiskun­de.
• Knutse­len met Poly­dron voor kinde­ren. Puzze­len en knutse­len met Stich­ting Vier­kant voor Wiskun­de.
• Aller­lei lezin­gen. Bijvoor­beeld over compu­ters program­meren, over onweer, over niet kloppen­de statis­tiek en over quantum­crypto­grafie.

Bezoek deze link voor meer informa­tie, bijvoor­beeld over de bereik­baar­heid van het gebouw van het CWI.

Het Steun­punt taal en rekenen vo organi­seert ook dit najaar weer een drietal regiona­le rekenen­netwerk­bijeen­komsten. Dit zijn de data en de plaat­sen :

• maandag 26 septem­ber 2016, Regio Midden, Marnix College, Ede.
• woens­dag 28 septem­ber 2016, Regio Zuid, De Rooi Pannen MBO, Breda.
• dinsdag 25 oktober 2016, Regio Noord, Dr. Nassau College locatie Penta, Assen.

Deze netwerk­bijeen­komsten zijn uitslui­tend bedoeld voor reken­coördi­natoren, rekendo­centen, midden­mana­gers en school­leiders die zich op hun school met rekenbe­leid bezig­houden. Program­ma
Het program­ma van de bijeen­komsten ziet er als volgt uit:

tijd	onder­deel
14:00−14:30 uur	Inloop met koffie.
14:30−15:00 uur	Korte, plenai­re presen­tatie van het Steun­punt: laatste nieuws.
15:00−17:00 uur	Inhoude­lijke netwerk­bijeen­komst.

Opzet van de bijeen­komsten
De bijeen­komsten bestaan steeds uit een plenair deel en een uitwis­selings­deel. Tijdens het plenai­re deel er zal naast andere zaken zeker ook aan­dacht worden besteed aan de actuali­teit omtrent de reken­toets. Tijdens het uitwis­selings­deel luidt het thema 'Aan­dacht voor de zwakke reke­naar en staan de volgen­de zaken cen­traal:

• Hoe defini­eer je de zwakke reke­naar op uw school?
• Aan­dacht geven aan de zwakke reke­naar, hoe doe je dat? Wat ervaart een zwakke reke­naar?
• De website van het Master­plan Dyscal­culie.

Als u wilt deelne­men aan één van deze netwerk­bijeen­komsten, dan kunt u zich via deze link aanmel­den. Er zijn aan de deelna­me aan de netwerk­bijeen­komsten geen kosten verbon­den.

Het Steun­punt taal en rekenen vo organi­seert op maandag 3 oktober 2016 opnieuw een 'etalage­confe­rentie' voor onder andere rekendo­centen en reken­coördi­natoren. Het gaat bij deze etalage­confe­rentie niet in de eerste plaats om scholen die met hun resulta­ten op de reken­toets boven­aan in de ranking staan. Nee, in deze confe­rentie komen nu juist de scholen aan het woord die in 2013 ten opzich­te van verge­lijkba­re scholen opval­lend lage resulta­ten behaal­den! Zij hebben name­lijk deelge­nomen aan het intensi­verings­traject van het Steun­punt taal en rekenen vo en hebben in een periode van onge­veer ander­half jaar hun rekenon­derwijs structu­reel aange­pakt en op orde ge­bracht. Meer informa­tie over het program­ma vindt u via deze link. De kosten voor deze confe­rentie bedra­gen € 50-,= per persoon. Het is raad­zaam om per school tenmin­ste met drie mensen te komen, te weten een rekendo­cent, een rekenco­ördina­tor en een leiding­gevende. U kunt zich via deze link in­schrij­ven.

Op zater­dag 1 oktober 2016 organi­seert de werk­groep Vrouwen & Wiskun­de een feeste­lijke reünie in Utrecht omdat het 35 jaar geleden is dat de werk­groep, in 1981 dus, werd opge­richt. (Oud-)leden van de werk­groep kunnen zich aanmel­den via deze link. Voor nadere informa­tie kunt u Marian Kollen­veld mailen via mpkol­lenveld@casema.nl.

Inspi­reer en daag uit! Aan de slag met techno­logie in het wiskun­de onder­wijs. Met een interes­sant program­ma en ook spre­kers uit Enge­land en België. Ian Gallo­way houdt een lezing over 'Survi­ving in a digital world'; er zijn vele prakti­sche work­shops en er is natuur­lijk de beta-proeve­rij met interes­sante demon­stra­ties van leerlin­gen en docen­ten, onder het genot van een hapje. Meer informa­tie over het program­ma, de work­shops en de moge­lijk­heid tot aanmel­ding vindt u hier. Aanmel­den kan direct via deze link.