nummer 630, 31 maart 2013

Ik bege­leid leerlin­gen havo/vwo met ernsti­ge reken­proble­men. In dat kader wil ik graag wat ervarin­gen met u delen met betrek­king tot het voorbe­reiden van zwakke reke­naars op de reken­toets 3F. Mijn erva­ring is dat deze zwakke reke­naars voldoen­de tot rede­lijk goed kunnen scoren wanneer:

• Er vanaf klas 1 inten­sief, per­soonsge­richt en doelge­richt ge­traind wordt.
• Er geen tijds­druk is bij het maken van de toets
• De leerlin­gen de opgaven (op papier) mogen maken in een zelf gekozen volgor­de

Eerst doen wat je snapt
Leerlin­gen die ik bege­leid, vinden het maken van de 3F-toets in een vaste volgor­de op de compu­ter erg moei­lijk. De kans is daarom groot dat zij door faal­angst te laag preste­ren. Het hulpmid­del: "begin­nen met de opgaven die je wèl snapt", om daarna steeds moeilij­kere opgaven aan te pakken, wordt hen zo uit handen genomen. Juist dat hulpmid­del is voor die leerlin­gen vaak heel belang­rijk. Ik hoop dat er in de toe­komst in ieder geval iets aan die dwingen­de volgor­de gedaan kan worden. Herma Beukers, remedi­al teacher en dyscal­culie­specia­list.

Ik ben het oneens met de kritiek op de reken­toets van Karin den Heijer in wiskun­dE-brief 629. Ook mijn collega’s en ik vonden het span­nend hoe de toets er uitein­delijk uit zou zien en wat onze leerlin­gen ervan zouden maken. Maar veel van de beschre­ven proble­men zijn met een degelij­ke voorbe­reiding te voorko­men. Dat tachtig procent van de toets met een rekenma­chine mag worden gemaakt, is al lange tijd bekend. Met de invoe­ring van de reken­toets wordt ook niet beoogd om alleen kale reken­vaardig­heden te toetsen. Er wordt vooral ook beoogd om de Neder­landse burger op rekenge­bied weer wat weer­baarder te maken in prak­tijksi­tuaties. Over afron­ding is ook al het nodige gezegd in de stukken van het Cito en bijvoor­beeld op cursus­sen van het APS. Hetzelf­de geldt voor het uiter­lijk van de digita­le rekenma­chine en het feit dat er niet terugge­bladerd kan worden. Ondub­belzin­nig en goed niveau
Het is ook niet zo dat je als docent voor de beoorde­ling van de toets afhanke­lijk bent van de versla­gen van leerlin­gen. Het is name­lijk goed moge­lijk om als docent ook een (proef)toets te maken. De 3F-toets was naar mijn idee van een behoor­lijk niveau. De vragen waren veelal ondub­belzin­nig geformu­leerd en de informa­tie was wel dege­lijk com­pleet. Het plaatje van de kerk­klok betrof bijvoor­beeld duide­lijk een spiege­ling in het waterop­pervlak. Richard van Eeden, docent wiskun­de, Gymnasi­um Camphu­sianum, Gorin­chem.

Afgelo­pen week is versie 3.1 versche­nen van 'Kaders reken­toets VO 2013'. In deze informa­tiebro­chure van het CvE wordt uitge­breid inge­gaan op de regels rond de pilot reken­toets dit school­jaar. Mede door de politie­ke beslui­ten vlak voor de kerstva­kantie (zie wiskun­dE-brief 620) zijn er behoor­lijk wat verande­ringen ten opzich­te van eerdere versies in deze brochu­re te vinden. Ook staan er een aantal regels in die moge­lijk nog niet voldoen­de zijn 'geland'. Hieron­der noem ik een paar opval­lende zaken. Drie norme­ringen voor 2F
Kort samenge­vat geldt dat de leerlin­gen van de gemeng­de leerweg en de theore­tische leerweg een punt minder krijgen, de leerlin­gen van de basisbe­roepsge­richte leerweg een punt meer krijgen en de norme­ring voor de leerlin­gen van de kaderbe­roepsge­richte leerweg ongewij­zigd blijft. Ver­wacht wordt dat de gemid­delde scores van de drie groepen elkaar op die manier weinig zullen ontlo­pen. Hulpmid­delen
Behalve de rekenma­chine zijn alle hulpmid­delen van het basis­pakket toege­staan. Ook een woorden­boek is toege­staan. Dat is opmerke­lijk omdat er ook kennis van begrip­pen wordt ge­toetst. Uiter­aard is (klad)papier toege­staan maar dat mag de examen­ruimte dan niet verla­ten. Geheim­houding
De kwestie van de geheim­houding is nader uitge­werkt in onder andere de volgen­de punten:

• De opgaven zijn toegan­kelijk voor medewer­kers van de school voor zover dat en op het moment dat dit noodza­kelijk is voor de afname van het examen.
• Er mag door docen­ten geen informa­tie, in welke zin dan ook, over de inhoud van enige digita­le reken­toets VO met derden uitge­wisseld worden.
• Leerlin­gen mogen geen noti­ties meene­men naar buiten de examen­ruimte.

Examen­kandida­ten van 2013
Het kan verstan­dig zijn om kandida­ten die dit jaar eindexa­men doen en het risico lopen om te zakken, de reken­toets te laten doen bij de pilotaf­name die eind mei - begin juni plaats zal vinden. Bij het behalen van een vijf of meer krijgen ook gezakte leerlin­gen een vrij­stel­ling voor de reken­toets als zij het jaar daarop op de dag­school en via VAVO of staats­examens het diploma willen halen. De volledi­ge brochu­re is hier te bekij­ken. gk

Afgelo­pen donder­dag is het rapport “De prak­tijk van de eerste en tweede Correc­tie” door staats­secreta­ris Sander Dekker aan de Tweede Kamer aangebo­den. Dekker was bij zijn aanbie­ding helder: ”De voor mij belang­rijkste conclu­sie van het rapport is dat de tweede correc­tie door docen­ten niet volle­dig en niet volgens de regels wordt uitge­voerd”. De inspec­tie krijgt daarom van Dekker ook het ‘verzoek’ om bij de komende examens extra toe te zien op de nale­ving van de eisen rond de tweede correc­tie. Genuan­ceerd beeld
Het rapport zelf, gemaakt door enkele Cito medewer­kers, laat een wat genuan­ceerder en breder beeld zien. Bij het onder­zoek “tweede correc­tie” werden steek­proefs­gewijs bij de vakken Neder­lands (vwo), Engels (vmbo), geschie­denis (havo), biolo­gie (vwo), wiskun­de (vmbo) en tehatex (havo) derde correc­toren ingezet die tegen vergoe­ding en zonder tijds­druk het examen­werk beoor­deelden. Voor ieder examen werden er zo vijf derde correc­toren ingezet. De uit­komst was dat dat de derde correc­ties vaak aanzien­lijk lagere cijfers oplever­den. Bij Engels en wiskun­de was het ver­schil onge­veer 0,2 punten maar bij geschie­denis liep dit op tot een vol cijfer­punt. Dit terwijl de door de eerste en tweede correc­tor overeen­gekomen scores gemid­deld nauwe­lijks afweken van die van de eerste correc­tor. Bij wiskun­de en Engels was de invloed van de tweede correc­tor nog enigs­zins te zien, bij de andere vakken nauwe­lijks. Ver­schil­len tussen scholen
De ver­schil­len tussen de scholen onder­ling waren ook opval­lend. Bij de meeste scholen weken de beoorde­lingen van de derde correc­tor niet signifi­cant af. Bij flink wat scholen kwam de beoorde­ling door de eigen docent echter aanzien­lijk hoger uit dan die van de onafhan­kelijke beoorde­laar. Er waren trou­wens ook scholen waarbij de eerste correc­tie lager uitviel dan de derde correc­tie. Omdat gemid­deld genomen de scores van de eerste correc­tor (eigen docent) onge­veer 6% hoger liggen dan die van de onafhan­kelijke derde correc­tor, ligt de conclu­sie voor de hand dat het werk van eigen leerlin­gen vaak iets te soepel wordt beoor­deeld. Grondig onder­zoek
De onder­zoekers zijn zeker niet over één nacht ijs gegaan. Bij de vakken Neder­lands, geschie­denis en tehatex zijn de 15 examens waarbij het ver­schil tussen eerste en derde correc­tie het grootst was, name­lijk ook nog eens in onder­ling overleg beoor­deeld door een goed ge­traind panel. Opmerke­lijke uit­komst hiervan was dat de scores van dit panel alleen bij geschie­denis en tehatex dicht bij die van de derde correc­tor lagen. Bij Neder­lands lag de score juist veel dichter bij die van de eerste en tweede correc­tor. Volgens het boekje
Examen­correc­tie kost veel tijd. Er bestaan echter grote ver­schil­len tussen vakken en oplei­dingen. De geschie­denisdo­centen (havo) besteed­den volgens eigen zeggen de meeste tijd aan de correc­tie. Zij komen bij de tweede correc­tie dan ook vaak in de proble­men. De docen­ten wiskun­de (vmbo) waren veel minder tijd kwijt en gaven vaker aan dat zij ook de tweede correc­tie ‘volgens het boekje’ hadden ver­richt. gk

In de vorige Wiskun­dE-brief stond een stukje over de reactie van het NVvW-bestuur op het eindrap­port van cTWO. Hierin wordt gesteld dat de NVvW het plei­dooi onder­steunt "voor het tot stand laten komen van twee stevige vakken, te weten een wiskun­de A voor de M-profie­len en een wiskun­de B voor de N-profie­len". cTWO, en trou­wens ook de NVvW in haar volledi­ge reactie, spreken echter niet van A en B, maar van wiskun­de alpha en bèta. Dat lijkt een futili­teit maar om strate­gische redenen heeft cTWO heel bewust voor deze naamge­ving gekozen. Dit om aan te geven dat er wel dege­lijk sprake moet zijn van vernieu­wing. In haar eindrap­port, in aanbeve­ling 10, spreekt cTWO over een kerncur­riculum met een beschei­den diffe­rentia­tie: "Daarbij kan gedacht worden aan één wiskun­devak voor de maat­schap­pijpro­fielen waarin het Wiskun­de A-program­ma geheel of groten­deels wordt samenge­voegd met onderde­len uit het ver­nieuwde Wiskun­de C-program­ma. Daar­naast zou er dan één wiskun­devak in de natuur­profie­len moeten zijn dat bestaat uit een samen­voeging van de Wiskun­de B- en Wiskun­de D-program­ma’s." De argumen­tatie hier­voor is te vinden in het eindrap­port op de site van cTWO. Theo van den Bogaart

Op 19 april 2013 vindt het vijfde symposi­um "Wiskun­de en Geloof" plaats in Veenen­daal. De doel­groep wordt gevormd door de wiskun­dedocen­ten die lesge­ven aan christe­lijke scholen. Maar uiter­aard is ieder­een welkom. We willen met elkaar naden­ken over kansen, risico’s en ethi­sche aspec­ten rondom wiskun­de en geloof. Spre­kers zijn Jan Hoog­land (filo­soof) en Geurt Jong­bloed (wiskun­dige). In een work­shop willen we naden­ken over de invul­ling van een keuzeon­derwerp waarin deze zaken aan de orde komen. Voor meer informa­tie en voor in­schrij­ven kunt u gaan naar www.wiskun­deenge­loof.nl. Ab van der Roest

Het Freuden­thal Insti­tuut heeft beslo­ten dat de lopende jaar­gang de laatste is van de Nieuwe Wis­krant. Het volgen­de nummer, dat in juni 2013 zal ver­schij­nen, is de laatste Nieuwe Wis­krant die bij de abon­nees in de bus valt. Na juni zal het Freuden­thal Insti­tuut op regulie­re basis een inhoude­lijke bijdra­ge aan Eucli­des leveren. Kijk voor meer informa­tie op www.fisme.science.uu.nl/wis­krant.

Uit het bericht over het boek 'Con­quest of the Plane' van Thomas Cool in wiskun­dE-brief 629 zou kunnen worden begre­pen dat Ger Limpens dit boek zou hebben gerecen­seerd. Dat is onjuist. Ger Limpens heeft (in Eucli­des) een recen­sie geschre­ven over een ander boek van Thomas Cool, te weten 'Elegan­ce with Substan­ce'. Onze veront­schuldi­gingen hier­voor. red

Het Willem van Oranje College zoekt per 01-08-2013 een 2e graads docent(e) wiskun­de (wtf 0,6 - 1,0). Wij zoeken een collega die breed inzet­baar is in het tweede­graads gebied (vmbo-t en havo/vwo-onder­bouw). Voor meer informa­tie: www.het-willem.nl.

Vanaf volgend school­jaar wordt het leer­ling­volgsys­teem Diataal (www.diataal.nl) uitge­breid met APS-Reken­toetsen. In de maanden april en mei 2013 worden de reken­toetsen in een pilot defini­tief genor­meerd. U kunt als school gratis aan deze pilot deelne­men. Opgeven voor deze pilot: 050 8200120 of info@diataal.nl.

Voor alle VO-scholen die in 2013/2014 (maat)werk willen maken van rekenen!
ACTIE: Gecij­ferd! All in one VO.
Vrije keuze: Leren, trainen en toetsen op niveau 2F of 3F voor slechts € 15,00
Ga naar www.gecij­ferd.nl voor verdere informa­tie.
Mail voor proefli­centies naar licen­ties@gecij­ferd.nl of bel 030-3031499.

Nog even een sprint­je trekken met ffTrai­nen Examen­trai­ning Rekenen 2F en 3F.
Examen­trai­ning die nauw aan­sluit op de lande­lijke toetsen!
Ga naar www.ffTrai­nen.nl voor verdere informa­tie.
Mail voor proefli­centie naar licen­ties@ffTrai­nen.nl of bel 030-3031499.

Gratis leren en trainen om voor rekenen referen­tieni­veau 1F te halen.
ffReke­nen nu al onmis­baar voor jong volwas­senen!
Ga naar www.ffReke­nen.nl en probeer zelf.
Mail naar licen­ties@ffReke­nen.nl of bel 030-3031499 om uw school aan te melden.

De eerste 40 scholen die zich aanmel­den, kunnen deze examen­periode alle leerlin­gen gratis gebruik laten maken van ons materi­aal op www.kansvan­slagen.nl. Hoe het werkt? Email info@kansvan­slagen.nl en wij komen langs voor uitleg. Dezelf­de dag kan ieder­een begin­nen! Liever eerst een proefac­count? Laat het ons weten!