nummer 610, 30 septem­ber 2012

Rond deze tijd vinden er diverse flits­bijeen­komsten plaats over de Pilot reken­toets 2F en 3F. De belang­rijkste informa­tie voor scholen die overwe­gen mee te doen aan de pilot, is ver­krijg­baar via het steun­punt taal en rekenen vo. Het meedoen aan de pilot is heel interes­sant voor leerlin­gen in voor-eindexa­menklas­sen vanwege de moge­lijk­heid tot vrij­stel­ling voor volgend school­jaar.

Tijdens deze steeds zeer druk bezoch­te bijeen­komsten zijn er spre­kers van het ministe­rie, het CvE, het Cito, de inspec­tie en de commis­sie reken­toets­wijzer 3S. Men pro­beert om zo goed moge­lijk in te gaan op de talrij­ke vragen die er bij de bezoe­kers leven. Naast informa­tieve vragen zijn er ook talrij­ke kriti­sche vragen en opmer­kingen, zo bleek op de bijeen­komst in Amster­dam. In pik er drie thema's uit.

1) Leerlin­gen met beper­kingen
Het eerste punt is de aan­dacht voor groepen leerlin­gen met een beper­king. Naast de extra-tijd-rege­ling wordt dyslec­tische leerlin­gen de moge­lijk­heid tot "verklan­ken" (hoewel deze, naar ik begrijp, nog wat primi­tief is) geboden en wordt gestu­deerd op de moge­lijk­heid van "andere toets­vormen" voor leerlin­gen met dyscal­culie. Rond de jaarwis­seling horen we hier meer over. Ook voor (autisti­sche) leerlin­gen die extra zwaar getrof­fen worden door de onmoge­lijk­heid van de huidige softwa­re om opgaven even over te slaan, wordt gezocht naar oplos­singen. In hoever­re de te treffen maatre­gelen voldoen­de effec­tief zijn, moet nog blijken.

2) Volgor­de van invoe­ring
Het tweede thema betreft de op zijn zachts gezegd wat ongeluk­kige timing van de ver­schil­lende maatre­gelen. Het lijkt logisch om het aanbren­gen (en toetsen) van referen­tieni­veau's van onder naar boven in te voeren. Maar wat blijkt? Terwijl in het vo en mbo de eerste toetsen 2F en 3F voor de deur staan, wordt er nog druk gespro­ken over invoe­ring en toet­sing van 1F en 1S in het basison­derwijs.

3) Vorm mis­vormt functie
Het derde thema zou ik willen samen­vatten met de kreet "vorm mis­vormt functie". De wijze waarop de reken­toets wordt afgeno­men, heeft gevol­gen waarvan de reik­wijdte moge­lijk nog onvol­doende wordt beseft. Ik volsta met een korte opsom­ming.

1. In tegen­stel­ling tot wat we bij wiskun­de-examens gewend zijn, wordt de leer­ling uitslui­tend afgere­kend op het ant­woord en niet op de bereke­ning.
2. In tegen­stel­ling tot wat bij veel wiskun­detoet­sen wordt geadvi­seerd, is het niet moge­lijk om eerst de gemakke­lijke vragen te maken en zich daarna pas te richten op de lastige­re proble­men.
3. Het goed verde­len van de tijd over de 60 vragen (minder kan niet volgens het Cito) is lastig door het gebrek aan over­zicht.
4. Inzage van het werk (de scores op de diverse onderde­len) van leerlin­gen, wat van belang is voor een eventue­le herkan­sing, is niet moge­lijk. Men beroept zich hier op de geheim­hou­dings­plicht.
5. Het is niet of nauwe­lijks moge­lijk om onvolko­menhe­den in opgaven of ant­woordmo­dellen aan de orde te stellen. Zie hier­voor ook mijn artikel in wiskun­dE-brief 606.
6. De omzet­ting van de scores naar cijfers, die via diverse omzet­tingsta­bellen ge­schiedt, en met name de bepa­ling van de crucia­le grens 4/5, is voor docen­ten vol­strekt ondoor­zichtig.

Doorge­slagen
Het lijkt erop dat we ook in Neder­land te maken krijgen met een doorge­slagen toets­cultuur, waarbij de inspec­tie al heeft aange­kondigd om iedere school die duide­lijk minder dan gemid­deld pres­teert, aan te spreken.

Gerard Kool­stra

Naar aanlei­ding van de grote belang­stel­ling voor de flits­bijeen­komsten reken­toetspi­lot voortge­zet onder­wijs 2013 in Heeren­veen, Eindho­ven, Amster­dam, Utrecht en Roosen­daal, organi­seren CVE, OCW, Cito en SLO samen met Steun­punt taal en rekenen vo binnen­kort een extra ochtend­sessie in het Utrecht­se cursus- en verga­dercen­trum Domstad.

De flits­bijeen­komst vindt plaats op woens­dag 3 oktober 2012 van 09:30 tot 12:30 uur. Inloop met koffie is vanaf 9:00 uur.
Voor het program­ma klik hier. U kunt zich nu nog aanmel­den voor deze extra ochtend­sessie.

Steeds meer scholen laten leerlin­gen met mobiele appara­ten, zoals note­books of iPads, werken, of ze onder­zoeken de moge­lijk­heid hiertoe. Soms gaat het om aanvul­ling op boek of schrift, soms gaat het om een vervan­ging hiervan.

Zoals menig­een al gemerkt heeft, zitten er nogal wat haken en ogen aan een vrucht­bare inzet van mobiele appara­ten binnen ons onder­wijs. Hans Spoor schreef daar­over in wiskun­dE-brief 609. We kregen vanuit VO-content een reactie op zijn stuk, waaruit we het volgen­de citeren:

"De Stercol­lecties wiskun­de havo/vwo zijn reeds volle­dig ge­schikt voor de iPad of tablet. De overige collec­ties zijn ook voor een groot deel te gebrui­ken op een iPad, mits gebruik wordt gemaakt van een hulppro­gramma. Maar dit is niet voldoen­de. In overleg met Apple en Wiki­wijs worden de moge­lijkhe­den onder­zocht voor omzet­ting van de Stercol­lecties naar een iPad-versie en tablet-versie."

Hope­lijk horen we hier binnen­kort meer over. Het lijkt ons goed om over deze materie in de wiskun­dE-brief verder van gedach­ten te wisse­len.

Verder­op in dit nummer vindt u al een oproep van collega Niels Wensink en een prikke­lend stuk van Ton Groene­veld. Graag verne­men wij ook uw ervarin­gen en menin­gen.

red.

Mijn school over­weegt volgend school­jaar een laptop- of tablet­klas te starten. Daarom zou ik graag in contact komen met collega’s die op een school werken waar leerlin­gen al laptops of tablets gebrui­ken, het liefst ook bij wiskun­de.

Tot nu toe ben ik in het onder­wijs alleen laptops en iPads tegenge­komen. Ik vraag me af of er ook scholen zijn waar met Android tablets wordt gewerkt.

Niels Wensink, nwensink@marnix­college.nl.

Bij wijze van test heb ik een paar boeken van Moderne Wiskun­de gescand en als PDF op mijn iPad gezet. Per boek kostte me dat een uurtje scannen. Daarna heb ik er zo hier en daar wat leerlin­gen mee laten werken. Gewoon in iBooks, het stan­daard biblio­theek­program­ma van de iPad. Ze vonden het gewel­dig!

"Wat zou het handig zijn wanneer we al onze boeken op een iPad hadden!", was het algeme­ne commen­taar. De leerlin­gen konden zó alle voorde­len opsom­men. Nooit meer naar je kluisje voor andere boeken. Nooit meer een zware boeken­tas. Nooit meer je boeken verge­ten. Sommen en plaat­jes kun je gemakke­lijk uitver­groten. Je boeken raken nooit meer bescha­digd. Je ontlast het milieu omdat er nooit meer boeken behoe­ven te worden gedrukt.

Auteurs­wet
De leerlin­gen mochten bij wijze van proef op mijn iPad werken. Ik respec­teer natuur­lijk de Auteurs­wet van 1912, die toe­staat om gekoch­te boeken alleen voor eigen gebruik te scannen. Mijn leerlin­gen kregen het boek dus niet op hun eigen iPad. Ik zeg dat hier met nadruk om te voorko­men dat ik straks een lelijke brief van de juridi­sche afde­ling van Noord­hoff krijg.

Méér niet nodig
Met mijn iPad aan de beamer in mijn lokaal kon ik ineens ook theorie­blokken en sommen uit het boek op het bord projec­teren. Dat werkt meester­lijk! Het les geven wordt op die manier met heel eenvou­dige midde­len een feest. Voor de leerlin­gen en voor mij. En ik heb er niets, maar dan ook niets méér voor nodig dan het gescan­de boek in PDF formaat.

Toeters en bellen
Natuur­lijk heb ik de School­tas 'app' van Thieme­Meulen­hoff, waarin men heel beschei­den preten­deert het leren opnieuw te hebben uitge­vonden, bekeken. En natuur­lijk ken ik het gelijk­soorti­ge program­ma van Noord­hoff Uitge­vers, waarbin­nen we volgens de uitge­ver samen meer gaan leren. En ik heb ook met een schuin oog naar de Stercol­lectie van VO-content gekeken. Maar mijn hemel, al die toeters en bellen die ze erbij hebben verzon­nen. Al die bewegen­de beelden om een methode digita­le meer­waarde te geven. Het is aan mij niet besteed.

De moderne wiskun­de van vandaag is toch voorna­melijk een kwestie van je inleven in een context en dan de bijbeho­rende opdrach­ten uitvoe­ren. Die opdrach­ten, maar mis­schien ben ik ouder­wets, kunnen toch het beste maar gewoon met potlood en pen in de papie­ren wiskun­de­schrift­jes worden gekrab­beld.

En natuur­lijk, een enkele keer zijn bewegen­de beelden heel goed voor het begrip. Maar dan gebruik ik gewoon Geoge­bra of vind ik op inter­net wel een toepas­selijke site. En de grafi­sche rekenma­chine? Met mijn emula­tor van de TI83 kan ik prachti­ge klassi­kale instruc­ties geven.

Sterven in com­plexi­teit
Ernst & Young stelde in haar ICT barome­ter van 2007 dat in Neder­land bijna 50% van de ICT projec­ten in het be­drijfs­leven mislukt. Daar is anno 2012 nog niet veel aan veran­derd. Een belang­rijke oorzaak is dat ICT vaak niet als middel maar als doel wordt gezien. Men reali­seert van alles omdat het kán, niet omdat het nodig is, en sterft vervol­gens in de com­plexi­teit der dingen.

Ik ben van mening dat veel scholen en uitge­vers ook aan dit syn­droom lijden. Ondanks de vele voorde­len die mijn leerlin­gen zo uit hun mouw schud­den, is het eenvou­dig digita­liseren van boeken klaar­blijke­lijk niet genoeg. Alles wat moge­lijk is, moet ook gereali­seerd worden. En het resul­taat? Ingewik­kelde applica­ties, plat­formbe­perkin­gen, lange realisa­tietra­jecten en gefrus­treerde scholen.

Alles is er al!
Laten we ons inhou­den. Laten we met kracht alles uitslui­ten dat riekt naar ICT als doel. Dan kunnen we morgen al kamer­breed een belang­rijke techno­logi­sche stap voor­waarts hebben gemaakt. Want alles is er al!

Ton Groene­veld

U kunt binnen­kort weer tweede­hand wiskun­deboe­ken kopen via de inter­netboe­kenvei­ling van het Wereld­wiskun­de Fonds (WwF). Er zijn ruim 300 boeken beschik­baar om bij opbod ver­kocht te worden. De boeken komen in het eerste weekend van oktober online te staan.De veiling sluit daar­door iets later dan gebrui­kelijk, op 10 novem­ber 2012 om 24:00 uur.

Naast veel oude studie- en school­boeken ziten er ook weer een aantal recente werken bij. Een mooi voor­beeld: de basis­boeken wiskun­de en rekenen van van de Craats en Bosch. We zijn be­nieuwd wat op deze boeken geboden zal gaan worden. Ook zijn er vele jaargan­gen van wiskun­detijd­schrif­ten en is er een rubriek compu­terboe­ken.

Bijzon­dere aan­dacht ver­dient het prachti­ge werk The World of Mathema­tics van James R. Newman, bestaan­de uit vier delen met in totaal 2535 (!) pagina’s, waarin alle hoogte­punten uit de wiskun­de van Ahmes tot en met Ein­stein worden beschre­ven.

De op­brengst van de veiling komt geheel ten goede aan het WwF. Het fonds finan­ciert projec­ten in derdewe­reldlan­den die met het wiskun­deonder­wijs aldaar te maken hebben. Op de foto: leerlin­gen van de Kesanet Primary School in Ethio­pië stude­ren in de biblio­theek. Het WwF zorgde er voor de boeken.

De veiling is te berei­ken via www.wereld­wiskun­deboe­ken.nl. De meivei­ling bracht een record­bedrag van ruim €900,= op. Hope­lijk over­treffen we dit bedrag weer.

Veel plezier met deze nieuwe veiling!

Jos Remijn, Wereld­wiskun­deBoe­ken@gmail.com
Veiling­meester WwF

In het school­jaar 2012/2013 kunnen leerlin­gen in voor-examen­klassen (3 vmbo, 4 havo en 5 vwo) meedoen aan de pilot-reken­toets 2F en 3F in maart 2013. Halen ze die toets, dan hebben ze meteen ook aan de examen­ver­plich­ting voldaan!

De APS-studie­middag is bedoeld voor docen­ten die direct aan de slag willen in een voor-examen­klas. Klik op deze link voor details.